Co to jest pseudofakia oka?

Pseudofakia, pseudosoczewkowość, czy rzekomosoczewkowość – te wszystkie terminy opisują nic innego, jak stan oka po wszczepieniu do niego sztucznej soczewki wewnątrzgałkowej. Te tajemniczo brzmiące terminy są bardzo dobrze znane każdemu, kto przeszedł operację na zaćmę. Jeśli Ciebie lub Twojego bliskiego czeka ten zabieg – czytaj dalej i dowiedz się więcej na temat tego, co to jest pseudofakia oka oraz jak przebiega cały jej proces.

Pseudofakia oka – co to jest? Pochodzenie nazwy

Zaćma to jedna z najczęstszych chorób oczu – najczęściej dotyka osoby starsze i skutkuje postępującym zmętnieniem soczewki. Jest ona częścią oka, która znajduje się w jego wnętrzu i przypomina elastyczny, okrągły oraz wypukły z obu stron krążek. To właśnie ona skupia światło na siatkówce i umożliwia akomodację, czyli dostosowanie wzroku do ostrego postrzegania bliży.

W przebiegu choroby soczewka staje się coraz bardziej mętna i traci swoją przejrzystość, tym samym uniemożliwiając choremu dobre widzenie. Osoby cierpiące na zaćmę postrzegają świat jak przez mgłę, a zmiany spowodowane przez chorobę są nieodwracalne. Operacja jest więc jedynym sposobem na to, aby chory znów cieszył się dobrą jakością widzenia.

Leczenie operacyjne zaćmy opiera się na usunięciu zmętniałej soczewki i zastąpienie jej syntentyczną, o pełnej przejrzystości. Pseudofakia oczu to określenie często używane przez lekarzy okulistów w odniesieniu do pacjentów, którzy operację zaćmy mają już za sobą, a soczewki ich oczu zostały wymienione na sztuczne. Słowo to pochodzi z łaciny – Pseudophakia to w dosłownym tłumaczeniu „fałszywa soczewka”.

Co to jest pseudofakia? Opis procesu wymiany soczewki

Operacja na zaćmę nie jest skomplikowanym zabiegiem i zazwyczaj trwa nie dłużej niż pół godziny. Poprzedza ją szczegółowy wywiad lekarski oraz liczne badania, które mają na celu wykluczenie wszelkich przeciwwskazań do operacji. Znaczna większość pacjentów jednak bez żadnego problemu jest dopuszczana do dalszego etapu leczenia zaćmy.

Operacja odbywa się pod znieczuleniem miejscowym przy użyciu lasera femtosekundowego. Lekarz chirurg korzysta z niego, aby wykonać w przedniej części oka niewielkie nacięcie o długości kilku milimetrów. Następnie zmętniała soczewka jest niszczona przy użyciu ultradźwięków i usuwana z oka.

Kolejny krok to wszczepienie implantu. Przez nacięcie chirurg wsuwa do oka zwiniętą syntetyczną soczewkę, która samodzielnie rozkłada się i zajmuje miejsce usuniętej zmętniałej soczewki. Z reguły przeprowadzana jest pseudofakia oka prawego lub lewego, lecz w przypadku znacznego postępu choroby może zdarzyć się pseudofakia oczu obu naraz.

W większości przypadków pacjent może udać się do domu już w ten sam dzień. Dobry wzrok powraca od razu po zabiegu, jednak refrakcja oka może ulegać stabilizacji od jednego do nawet trzech miesięcy – w naszym artykule dowiesz się, co to takiego. Operacja zaćmy nie jest skomplikowana ani inwazyjna, dlatego często zostanie zalecona pacjentom jeszcze zanim wzrok ulegnie znacznemu pogorszeniu.

Pseudofakia oka – zalecenia po operacji

Rekonwalescencja po operacji zaćmy nie jest trudna, jednak to bardzo ważne, aby pacjent stosował się do zaleceń lekarza prowadzącego. Dzięki temu będzie w stanie uniknąć komplikacji i zapewnić odpowiedni proces gojenia. Chirurg poinformuje Cię o tym, abyś bezpośrednio po zabiegu nie schylał się ani dźwigał ciężkich rzeczy.

Niezależnie od tego, czy została przeprowadzona pseudofakia oka lewego, czy prawego – bardzo ważne jest unikanie wysiłku fizycznego przez 2 tygodnie po operacji. Pacjent powinien również spać po stronie oka, które nie było operowane – a jeśli zabiegowi zostały poddane obie gałki oczne jednocześnie, najbezpieczniejsza będzie pozycja na plecach.

Nie zapominaj o regularnym korzystaniu z kropel, które zostały Ci przypisane przez lekarza. Dzięki temu wspomożesz proces leczenia, zapewnisz oku odpowiednie nawilżenie i unikniesz infekcji lub stanów zapalnych. Pierwsze badanie kontrolne zazwyczaj odbywa się 2 tygodnie po operacji – wówczas Twój lekarz poprowadzi Cię przez resztę okresu rekonwalescencji.

Pseudofakia oka – rodzaje implantów soczewek

Soczewka oka gra bardzo ważną rolę w procesach wzrokowych, dlatego ma ogromny wpływ na jakość widzenia. Ze względu na to, pseudofakia oczu może zakładać wykorzystanie specjalnych sztucznych soczewek wewnątrzgałkowych. Takie implanty mają za zadanie nie tylko zapewnić przejrzystość wzroku, ale i jednoczesną korekcję ewentualnych wad refrakcji.

Oto rodzaje implantów soczewek wewnątrzgałkowych:

• Soczewki jednoogniskowe – zawierają jedną moc sferyczną, dzięki czemu mogą korygować krótkowzroczność lub dalekowzroczność. To jedyny rodzaj soczewek wewnątrzgałkowych, który jest refundowany przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
• Soczewki wieloogniskowe – działają na takiej samej zasadzie, co okulary progresywne – więcej na ich temat dowiesz się tutaj. Zawierają kilka mocy sferycznych, czyli korygują krótkowzroczność oraz dalekowzroczność jednocześnie, zapewniając również dobre widzenie w odległościach pośrednich
• Soczewki toryczne – mają za zadanie zniwelować nierówność rogówki. Te implanty to metoda na korekcję wzroku dla osób, które zmagają się z astygmatyzmem.
• Soczewki akomodacyjne – najbardziej nowoczesne implanty, które są w stanie imitować naturalny mechanizm akomodacji oka. Dzięki temu zapewniają ostre widzenie w bliskich odległościach dla osób ze starczowzrocznością.

Operacja na zaćmę i pseudofakia oka to niezwykle skuteczny zabieg, który przywróci komfort życia każdemu choremu na zmętnienie soczewki. Dlatego nie ma się czego bać – jeśli cierpisz na zaćmę, jak najszybciej udaj się do lekarza okulisty aby dowiedzieć się, czy operacja jest odpowiednią opcją również dla Ciebie!

Bibliografia:
Kierstan Boyd, Cataract Surgery: Risks, Recovery, Costs, 2022
National Eye Institute, Cataract Surgery, 2023
OAV Ophthalmology, How is Pseudophakia Diagnosed?, 2020
Alexander K. Schuster, Norbert Pfeiffer, Andreas Schulz, Stefan Nickels, René Höhn, Philipp S. Wild, Maria Blettner, Thomas Münzel, Manfred E. Beutel, Karl J. Lackner, Urs Vossmerbaeumer, The impact of pseudophakia on vision-related quality of life in the general population – The Gutenberg Health Study, 2017