Grzybicze zapalenie rogówki – przyczyny, objawy, leczenie

Niestety, oczy nie są odporne na chorobotwórczy wpływ niektórych grzybów. Grzybica oczu, czyli grzybicze zapalenie rogówki to poważna choroba o bardzo nieprzyjemnym przebiegu ze względu na ropny charakter zakażenia oraz wysokie ryzyko wrzodzenia. Infekcja grzybicza może skutkować osłabieniem wzroku, dlatego koniecznie dowiedz się, jak ją rozpoznać oraz leczyć.

Co to grzybica oczu – czym jest grzybicze zapalenie rogówki?

Grzybicze zapalenie rogówki, czyli pokrótce grzybica oczu, to infekcja wywołana przez chorobotwórcze grzyby, np. Candida czy Fusarium z grupy grzybów nitkowatych. Choroba ta ma miejsce, gdy do oczu dostaną się grzyby, a układ odpornościowy nie zdoła zniszczyć ich wystarczająco wcześniej. Infekcja zwykle występuje tylko jednostronnie, jednak często zdarza się jej przeniesienie na drugie oko.

Zauważono, że grzybica na oku spowodowana przez drożdżaki Candida prawie zawsze występuje w parze z chorobami lub czynnikami towarzyszącymi, które osłabiają naturalną barierę ochronną oka i ułatwiają wniknięcie czynnika chorobotwórczego w jego głąb. Ryzyko wystąpienia tej sytuacji znacznie zwiększają więc inne choroby i mikrourazy oczu, takie jak podrażnienie soczewkami kontaktowymi czy zapalenie spojówek.

Grzybom odpowiedzialnym za zapalenie rogówki sprzyja ciepła i wilgotna pogoda, dlatego choroba ta występuje względnie rzadko w polskiej strefie klimatycznej. Szacuje się jednak, że około 50% wszystkich przypadków wrzodziejących chorób rogówki jest spowodowana przez grzyby. Warto więc dowiedzieć się, jak rozpoznać objawy grzybiczego zapalenia rogówki, aby umożliwić sobie jak najszybszą reakcję.

Grzybica oczu – objawy infekcji

Grzybicze zapalenie rogówki w swoim początkowym stadium do złudzenia przypomina infekcje bakteryjne i wirusowe, dlatego odpowiednia diagnoza wymaga konsultacji z okulistą. Oto objawy, które powinny skłonić Cię do wizyty u lekarza:

• Ból oczu – ostry ból, pieczenie i uczucie ciała obcego może pogarszać się przy mruganiu oraz ekspozycji na światło.
• Zaczerwienienie – jak wygląda grzybica oczu? Chore oko jest wyraźnie zaczerwienione i przekrwione w wyniku toczącego się stanu zapalnego.
• Swędzenie – podczas grzybiczego zapalenia rogówki może wystąpić silny świąd, który skłania do pocierania powiek, podobny jak w przypadku alergii oczu.
• Wydzielina z oczu – infekcji grzybiczej może towarzyszyć nie tylko silne łzawienie, ale i ropna wydzielina.
• Światłowstręt – tutaj dowiesz się więcej na temat tej dolegliwości.

Grzybica oczu – przyczyny grzybiczego zapalenia rogówki

Główną przyczyną grzybiczego zapalenia rogówki jest dostanie się czynnika chorobotwórczego do oka. Aby doszło do infekcji, intruz musi przedrzeć się jednak przez skomplikowany aparat ochronny oka. Ze względu na to, istnieje kilka czynników, które uważa się za przyczyny grzybicy rogówki:

• Ciało obce w oku – nawet najmniejszy paproszek, który znajdzie się pod powieką, może podrażnić oko i zwiększyć ryzyko wystąpienia infekcji. Ma to miejsce zwłaszcza w przypadku zanieczyszczeń organicznych – takich jak resztki roślinne, piasek, czy gleba. Właśnie dlatego na grzybicę oczu bardziej narażeni są m.in. rolnicy.
• Nieprawidłowe użytkowanie soczewek kontaktowych – nieodpowiednia higiena, przedłużanie okresu noszenia soczewek czy nieodpowiednia technika ich zakładania i zdejmowania wiąże się z ryzykiem wielu chorób oczu – w tym grzybicy. Niedotlenienie rogówki dodatkowo sprzyja bowiem rozwinięciu się infekcji.
• Uraz oka – wszelkie mikrourazy i rany na oku, np. w wyniku uderzenia, zadrapania czy zabiegów operacyjnych, ułatwiają przeniknięcie grzyba do rogówki.
• Osłabiony układ odpornościowy – z grzybicą oka częściej zmagają się pacjenci z osłabionym układem odpornościowym, zwłaszcza Ci w trakcie terapii immunosupresyjnej, lub leczeni przy pomocy antybiotyków i kortykosteroidów.

Grzybica oczu – leczenie

Obecnie grzybicze zapalenie rogówki jest skutecznie diagnozowane, co pozwala na zwiększenie skuteczności leczenia. Grzybica może powodować szybko postępujące uszkodzenia rogówki, które skutkują znacznym osłabieniem wzroku – właśnie dlatego głównym celem leczenia jest jak najszybsze przerwanie infekcji i zapobiegnięcie uszkodzeniom. Dowiedz się więcej o jednej z potencjalnych komplikacji - neowaskularyzacji rogówki.

W przypadku grzybiczej infekcji rogówki zawsze wdrożone zostają specjalne leki miejscowe zawierające np. amfoterycynę B – takie jak maści czy przeciwgrzybicze krople do oczu. Są to leki dostępne na receptę, przepisywanie indywidualnie dla pacjenta z ustaleniem dziennej dawki i okresu stosowania. W cięższych przypadkach, leczenie miejscowe można wspomóc wdrożeniem leków doustnych.

W przypadku użytkowników soczewek kontaktowych absolutnie nie wolno nosić ich na czas przebiegu infekcji oraz leczenia – mogą one jeszcze bardziej pogorszyć stan oraz uniemożliwić gojenie oka. Tutaj znajdziesz wygodne i stylowe okulary korekcyjne, którymi możesz zastąpić soczewki na czas leczenia i nie tylko.

Jeżeli grzybicze zapalenie rogówki już zdążyło doprowadzić do poważnych uszkodzeń, takich jak owrzodzenie czy perforacja rogówki, lekarz może postanowić o leczeniu operacyjnym. Polega ono na mechanicznym usuwaniu ognisk infekcji z oka, co wspomaga proces gojenia oraz zwiększa skuteczność miejscowych leków przeciwgrzybiczych.

Rokowanie zależy od kilku głównych czynników, takich jak układ odpornościowy pacjenta oraz to, jak wcześnie została wykryta choroba. Aby uniknąć poważnego uszkodzenia wzroku, pamiętaj, aby skonsultować się z lekarzem w razie wystąpienia wszelkich niepokojących objawów ocznych. Dzięki temu leczenie grzybicy oczu przyniesie skutki i już wkrótce będziesz mógł znów cieszyć się komfortem widzenia.

Bibliografia:
Centers for Disease Control and Prevention, Basics of Fungal Keratitis, 2022
American Academy of Ophthalmology, David Turbert, What is Fungal Keratitis?, 2023
Gabriel Castano, Ayman G. Elnahry, Pradeep Kumar Mada, Fungal Keratitis, 2022
Karolina Arciszewska, Receptura apteczna w przypadku grzybiczych zakażeń rogówki, 2019