Krótkowzroczność a dalekowzroczność: jaka jest różnica?

Wzrok to jeden z ważniejszych zmysłów, który pozwala na odbiór informacji z otaczającego nas świata. Niezaburzone widzenie gwarantuje komfortowe funkcjonowanie, rozpoznawanie kształtów czy ludzi. Niestety wady wzroku dotyczą coraz to większej części społeczeństwa. Spowodowane jest to różnymi czynnikami. Najpopularniejsze wady refrakcji to krótkowzroczność i dalekowzroczność. Czym się one objawiają i w jaki sposób można je korygować?

Krótkowzroczność

Krótkowzroczność, inaczej myopia to najczęściej występująca wada wzroku. Szacuje się, że w 2050 roku dotknięta nią będzie aż połowa populacji. Charakteryzuje się ona nieostrym widzeniem obiektów w dali.

Przyczyny krótkowzroczności

Przyczyny myopii mogą być różne. Duży wpływ na jej występowanie mają czynniki genetyczne. Dzieci krótkowidzów mają zatem większe ryzyko pojawienia się tej wady refrakcji. Coraz częściej zwraca się również uwagę na czynniki środowiskowe prowadzące do wystąpienia myopii. Postęp technologiczny, dostępność do urządzeń elektronicznych, godziny spędzane przed ekranami telefonów czy laptopów, podczas których wzrok ciągle skupiany jest na widzeniu bliży zdecydowanie wpływa na rozwój wady. Przyczynia się do tego również coraz częściej spotykany zdalny tryb pracy oraz wielogodzinna nauka wymagająca ciągłego wytężania wzroku.

Jak widzi osoba krótkowzroczna?

Krótkowidze widzą wyraźnie przedmioty zlokalizowane blisko, natomiast mają problem z ostrym widzeniem dali. Z tego powodu często skupiając wzrok na oddalonych obiektach, mrużą oczy doprowadzając w ten sposób do możliwie jak najlepszej ostrości obrazu.

Niewyraźne widzenie krótkowidzów to efekt skupiania się promieni światła poza siatkówką oka. W praktyce oznacza to, że moc układu optycznego jest za duża, lub oko jest anatomicznie za długie. Z tego względu wyróżniamy dwa rodzaje myopii – refrakcyjną i osiową. By widzenie było wyraźne, promienie świetlne muszą zostać skupione na siatkówce. W przypadku krótkowzroczności są one ogniskowane przed siatkówką. W miarę wzrostu wady refrakcji, dystans z którego widzenie jest ostre, zmniejsza się.

Korekcja krótkowzroczności

Korekcja w przypadku myopii powinna zostać wdrożona od razu po wykryciu wady. Mogą być to soczewki kontaktowe lub okulary o mocy minus. Ich zadaniem jest zbalansowanie mocy soczewki oka w ten sposób, by jej ogniskowa pokrywała się z siatkówką oka, a w rezultacie widzenie na dal stało się wyraźne. W przypadku krótkowzroczności istnieje również wiele sposobów hamowania jej progresji. Dotyczą one zazwyczaj jednak dzieci, u których aparat wzroku nadal się rozwija i jest podatny na zmiany.

Zobacz także >> czy okulary zmniejszają optycznie oczy?

Dalekowzroczność

Dalekowzroczność, inaczej hyperopia, lub powszechniej – nadwzroczność, to również bardzo powszechna wada refrakcji. Dotyka głównie osoby starsze, będąc skutkiem fizjologicznego starzenia się narządu wzroku. Dalekowzroczność objawia się niewyraźnym widzeniem przedmiotów w bliży.

Przyczyny dalekowzroczności

Dalekowzroczność, podobnie jak krótkowzroczność może mieć podłoże genetyczne. Na jej pojawienie się mogą mieć również wpływ przebyte choroby. Najczęściej jednak krótkowzroczność dotyczy osób starszych i jest bezpośrednio związana z prezbiopią. Jej pojawienie się jest wtedy skutkiem utraty elastyczności soczewki. W wyniku tego zmniejsza się możliwość akomodacji i ostrego postrzegania przedmiotów znajdujących się blisko.

Warto również wiedzieć, że istnieje również nadwzroczność fizjologiczna. Jest ona charakterystyczna dla wieku dziecięcego. Wraz z dorastaniem i rozwojem gałki ocznej jej długość staje się proporcjonalna do mocy układu optycznego. Dzięki temu dzieci zaczynają widzieć prawidłowo. Może się również wydarzyć, że wada nie zredukuje się, a zaogni.

Jak widzi osoba dalekowzroczna?

Osoby nadwzroczne widzą wyraźnie przedmioty zlokalizowane w dalekiej odległości, natomiast nie potrafią ostro ogniskować blisko położonych obiektów.

Dalekowzroczne widzenie to efekt, podobnie jak w przypadku myopii, złej długości gałki ocznej lub mocy układu optycznego. W pierwszym wypadku oko jest za krótkie, by wiązka światła wpadająca do niego mogła być ostro ogniskowana na siatkówce. W tym wypadku mowa jest o hyperopii osiowej. Drugim rodzajem jest nadwzroczność refrakcyjna, której powodem jest nieprawidłowa moc układu optycznego oka. Oznacza to, że jest ona stosunkowo za mała, przez co promienie nie są załamywane na tyle mocno, by skupiać się na siatkówce, więc ogniskują się za nią. W miarę wzrostu tej wady refrakcji, punkt bliski oka oddala się, co skutkować będzie odsuwaniem od oczu oglądanych przedmiotów.

Korekcja dalekowzroczności

Korekcja krótkowzroczności polega na zastosowaniu soczewek kontaktowych lub okularów korekcyjnych o mocach dodatnich. Pozwalają one na zwiększenie mocy układu optycznego, a przez to na mocniejsze załamanie promieni świetlnych, tak by w rezultacie ogniskowały się one na siatkówce, odwzorowując ostro obraz oglądanego przedmiotu.

Nadwzroczność jest trudniejsza do zdiagnozowania od krótkowzroczności. Jest tak głównie u dzieci, ponieważ posiadają one dużą amplitudę akomodacji, co oznacza, że potrafią „zmusić” oko do ostrego odwzorowania nawet bardzo blisko położonych przedmiotów. Może to jednak fałszować wyniki, dlatego badanie dzieci powinno odbywać się po uprzednim porażeniu akomodacji. W późniejszych latach życia krótkowzroczność jest łatwa do dostrzeżenia przez osobę, u której się ona rozwija. Niejednokrotnie towarzyszą jej również dolegliwości takie jak zmęczenie oczu, ból gałek ocznych czy głowy oraz wrażenie podwójnego widzenia.

Bibliografia:
https://www.webmd.com/connect-to-care/lasik/the-difference-between-hyperopia-and-myopia
https://eyecliniclondon.com/myopia-vs-hyperopia-whats-the-difference/
https://tucson2020.com/what-is-the-difference-between-myopia-and-hyperopia/