Okulary trzyogniskowe - czym są?

Okulary trzyogniskowe to specjalistyczne okulary wieloogniskowe, które umożliwiają wyraźne widzenie na trzech różnych dystansach: bliskim, pośrednim i dalekim. Są one rozwinięciem soczewek dwuogniskowych i stanowią praktyczne rozwiązanie dla osób z zaawansowaną prezbiopią, które wymagają korekcji wzroku na różnych odległościach bez konieczności zmiany okularów. Dowiedz się czym wyróżniają się soczewki trzyogniskowe!

Historia okularów trzyogniskowych

Okulary trzyogniskowe (trifokalne) zostały opracowane w 1827 roku przez Johna Isaaca Hawkinsa, jednak ich popularność wzrosła dopiero w latach 40. XX wieku. Stanowiły one udoskonalenie okularów dwuogniskowych, wynalezionych przez Benjamina Franklina, które umożliwiały korekcję wzroku na dwóch dystansach – dalekim i bliskim. Wprowadzenie segmentu pośredniego umożliwiło użytkownikom łatwiejsze wykonywanie czynności wymagających widzenia na odległości pośrednie, takich jak np. praca przy komputerze.

Jak działają okulary trzyogniskowe?

Soczewki trzyogniskowe składają się z trzech oddzielnych stref korekcji:

• Strefa do dali – zapewnia ostre widzenie na dalekie odległości, np. podczas prowadzenia samochodu czy oglądania telewizji.
• Strefa do odległości pośrednich – koryguje widzenie na odległości pośrednie, co jest przydatne podczas pracy przy komputerze, gotowania czy patrzenia na deskę rozdzielczą samochodu.
• Strefa do bliży – służy do czytania i wykonywania zadań wymagających ostrego widzenia z bliska.

Rodzaje soczewek okularowych trzyogniskowych

Soczewki trójogniskowe różnią się konstrukcją i rozmieszczeniem stref widzenia. W zależności od indywidualnych potrzeb użytkownika można wyróżnić kilka podstawowych typów:

Soczewki trójogniskowe z płaskim wierzchołkiem (Flat-Top, D-Shape)

Jest to najczęściej stosowany rodzaj soczewek trójogniskowych. Strefa widzenia bliskiego ma kształt litery „D” i znajduje się w dolnej części soczewki, natomiast tuż nad nią umieszczona jest strefa widzenia pośredniego. Górna część soczewki służy do widzenia w dal. Ten typ jest idealny dla osób, które potrzebują wyraźnych granic między strefami widzenia i często korzystają z każdej z nich.

Soczewki trójogniskowe Executive (Franklin)

Ten model charakteryzuje się tym, że każda strefa widzenia rozciąga się na całą szerokość soczewki. To oznacza, że użytkownik może korzystać z pełnej szerokości pola widzenia dla każdego z trzech zakresów: bliży, odległości pośrednich i dali. Jest to rozwiązanie korzystne dla osób, które potrzebują dużych stref widzenia i nie przeszkadza im widoczna linia podziału między segmentami.

Soczewki trójogniskowe Double-D

To specjalistyczny typ soczewek trójogniskowych, gdzie segmenty do bliży znajdują się zarówno na dole, jak i na górze soczewki. Układ ten sprawia, że są one szczególnie przydatne dla osób wykonujących pracę wymagającą częstego patrzenia na bliskie obiekty znajdujące się zarówno na standardowej wysokości, jak i nad głową – np. mechaników, elektryków czy techników laboratoryjnych. Środkowa część soczewki zapewnia widzenie do dali, dolna – do bliży, natomiast górna – do bliży lub odległości pośrednich.

Każdy z tych typów soczewek ma swoje unikalne zalety i jest dobierany w zależności od potrzeb użytkownika oraz rodzaju wykonywanej pracy.

Sprawdź: Okulary a styl życia. Na co zwrócić uwagę przy wyborze?

Dla kogo są okulary trzyogniskowe?

Okulary trzyogniskowe są przeznaczone przede wszystkim dla osób z zaawansowaną prezbiopią, czyli pogorszeniem zdolności oka do akomodacji, które jest naturalnym procesem starzenia się soczewki oka. Najczęściej są one przepisywane osobom, u których addycja do czytania wynosi 2 dioptrie lub więcej. Dzięki swojej budowie umożliwiają one komfortowe widzenie na trzy różne odległości: daleką, pośrednią i bliską, eliminując konieczność częstego zdejmowania okularów lub korzystania z kilku różnych par.

W soczewkach trójogniskowych addycja pośrednia wynosi zazwyczaj połowę addycji do czytania. Oznacza to, że jeśli osoba potrzebuje korekcji do dali o mocy −2,00 dioptrie i addycję do czytania +3 dioptrie, to moc części do czytania wynosi +1,00 dioptrię, natomiast segment pośredni ma moc −0,5 dioptrii. Takie rozwiązanie pozwala na skokowe przejście między różnymi strefami widzenia.

Okulary trzyogniskowe są szczególnie polecane osobom, które dużo czytają lub wykonują inną pracę wzrokową w bliży, a także często korzystają z przedmiotów znajdujących się w średniej odległości, takich jak ekrany urządzeń czy deski rozdzielcze pojazdów.

Zalety okularów trzyogniskowych

• Wielofunkcyjność – zapewniają ostre widzenie na trzech dystansach bez konieczności zmiany okularów.
• Ekonomiczność – stanowią tańszą alternatywę dla okularów progresywnych.
• Precyzyjna korekcja wzroku – wyraźnie oddzielone strefy mocy soczewki umożliwiają szybkie dostosowanie wzroku do różnych odległości.
• Łatwość adaptacji – niektóre osoby łatwiej przyzwyczajają się do trzech wyraźnie oddzielonych stref niż do płynnego przejścia oferowanego przez soczewki progresywne.
  
  

Wady okularów trzyogniskowych

• Widoczna linia podziału – estetyka soczewek jest gorsza w porównaniu do soczewek progresywnych. Linia podziału między strefami widoczna jest dla obserwatorów z zewnątrz.
• Efekt skoku obrazu – zmiana kierunku patrzenia między segmentami może powodować chwilowe zaburzenie widzenia, poprzez skok obrazu.
• Ograniczona dostępność – ze względu na popularność soczewek progresywnych, okulary trzyogniskowe stają się coraz trudniejsze do znalezienia.
  
  

Adaptacja do okularów trzyogniskowych

Początkowe użytkowanie okularów trzyogniskowych może wiązać się z pewnym dyskomfortem. Główne problemy adaptacyjne obejmują:

• Efekt skoku obrazu, poprzez nagłą zmianę mocy, przy zmianie kierunku patrzenia.
• Konieczność nauczenia się odpowiedniego kierowania wzroku, aby patrzeć przez odpowiedni segment soczewki. Korzystanie z soczewek trzyogniskowych wymaga wykonywania większych ruchów głowy podczas patrzenia w skrajne kierunki. Wynika to z węższych stref mocy na każdą z odległości patrzenia.
• Możliwe początkowe zawroty głowy i trudności z poruszaniem się, np. schodzeniem po schodach.

Adaptacja trwa zwykle od kilku dni do kilku tygodni, w zależności od indywidualnych predyspozycji użytkownika. Ważne jest regularne noszenie i unikanie częstego zdejmowania ich, co może wydłużyć proces przyzwyczajania się do okularów.

Okulary trzyogniskowe a inne rodzaje soczewek

Soczewki trzyogniskowe vs. dwuogniskowe

Okulary dwuogniskowe mają tylko dwie strefy korekcji – do widzenia bliskiego i dalekiego – co może być niewystarczające dla osób wymagających dodatkowego wsparcia na odległość pośrednią. Soczewki trzyogniskowe eliminują ten problem, oferując dodatkowy segment pośredni, co jest szczególnie korzystne dla osób pracujących przy komputerze lub wykonujących inne czynności wymagające widzenia na średnie dystanse.

Soczewki trzyogniskowe vs. progresywne

Soczewki progresywne zapewniają płynne przejście między różnymi strefami widzenia, eliminując wyraźne linie podziału. Jednak mogą wymagać dłuższego okresu adaptacji i są zazwyczaj droższe niż soczewki trzyogniskowe. Osoby, które nie mogą się przyzwyczaić do okularów progresywnych, często wybierają soczewki trzyogniskowe jako bardziej przewidywalną alternatywę.

Czy warto wybrać okulary trzyogniskowe?

Okulary trzyogniskowe mogą być doskonałym wyborem dla osób, które potrzebują wyraźnego widzenia na trzech dystansach, ale nie chcą lub nie mogą korzystać z soczewek progresywnych. Są szczególnie polecane dla osób, które mają trudności z adaptacją do progresywnych soczewek lub preferują wyraźne granice między strefami korekcji.

 

Bibliografia:

1. https://en.wikipedia.org/wiki/Trifocal_lenses
2. https://lensfactory.com/pages/trifocal-lenses
3. https://www.zennioptical.com/blog/what-are-trifocals-and-how-do-they-work
4. https://www.visioncenter.org/eyeglasses/trifocals/