Astygmatyzm a okulary progresywne

Astygmatyzm i prezbiopia to dwa powszechne problemy ze wzrokiem, które mogą współwystępować, szczególnie u osób po 40. roku życia. Wraz z pojawieniem się prezbiopii często rodzi się pytanie, czy istnieje możliwość korygowania obu tych wad za pomocą jednych okularów? Rozwiązaniem mogą być okulary progresywne, które są w stanie jednocześnie korygować astygmatyzm oraz prezbiopię.

Czym jest astygmatyzm?

Astygmatyzm to wada wzroku, która polega na nieregularnym kształcie rogówki i/lub soczewki oka. W normalnym oku rogówka i soczewka mają kształt sferyczny, co pozwala na równomierne skupienie promieni światła na siatkówce. U osób z astygmatyzmem, rogówka lub soczewka mają kształt bardziej nieregularny, co prowadzi do nierównomiernego załamywania światła. Skutkiem tego jest zamglone, zniekształcone widzenie zarówno na bliskie, jak i dalekie odległości.

Objawy astygmatyzmu

Osoby cierpiące na astygmatyzm często zgłaszają następujące objawy:

• Zamazane lub rozmyte widzenie.
• Trudności w dostosowaniu ostrości na obiekty znajdujące się zarówno blisko, jak i daleko.
• Częste bóle głowy.
• Zmęczenie oczu, zwłaszcza podczas długiego czytania lub pracy przy komputerze.

Astygmatyzm często współistnieje z innymi wadami wzroku, takimi jak krótkowzroczność czy dalekowzroczność.

Jak koryguje się astygmatyzm?

Korekcja astygmatyzmu odbywa się za pomocą specjalnych okularów lub soczewek kontaktowych. Najpopularniejszą formą korekcji są okulary, które zawierają specjalne soczewki cylindryczne mające na celu skorygowanie nieregularnego załamywania się promieni światła.

Czym są okulary cylindryczne i jak działają?

Soczewki cylindryczne różnią się od tradycyjnych soczewek sferycznych (używanych np. w korekcji krótkowzroczności lub dalekowzroczności) głównie ze względu na specyficzny kształt oraz sposób, w jaki załamują one światło.

Soczewki cylindryczne są zaprojektowane w taki sposób, aby kompensować różnice w zakrzywieniu rogówki. W astygmatyzmie, światło załamuje się niejednorodnie – w jednym kierunku może skupiać się bardziej, a w innym mniej, co prowadzi do rozmycia obrazu. Specjalna konstrukcja powoduje, że soczewka załamuje światło w różny sposób w płaszczyźnie poziomej i pionowej.

Soczewki cylindryczne charakteryzują się specjalnymi parametrami:

• Moc cylindra - w soczewkach cylindrycznych kluczowym parametrem jest moc cylindra, która określa stopień korekcji potrzebny do wyrównania różnic w zakrzywieniu. Moc cylindra mierzy się w dioptriach (D), podobnie jak moc sferyczną. Im większa różnica w zakrzywieniu rogówki, tym wyższa moc cylindra jest potrzebna do korekcji wady.
  
  
• Oś cylindra - kolejnym ważnym parametrem jest oś cylindra. Oś tą mierzy się w stopniach od 0 do 180. Określa ona dokładne ustawienie soczewki względem oka, co pozwala na precyzyjne dopasowanie korekcji do indywidualnej wady pacjenta. Odpowiednie ustawienie osi jest kluczowe, ponieważ pozwala skorygować zniekształcenia w określonym kierunku, co z kolei prowadzi do wyraźnego i ostrego widzenia.

Czym jest prezbiopia?

Około 40. roku życia każdy zaczyna doświadczać trudności w widzeniu bliskich obiektów. Zjawisko to nazywa się prezbiopią i jest wynikiem naturalnego procesu starzenia się oka. Soczewka oka traci swoją elastyczność, co powoduje trudności w skupianiu wzroku na bliskie przedmioty, na przykład podczas czytania.

Jakie są objawy prezbiopii?

• Rozmyte widzenie bliskich obiektów, takich jak tekst w książce lub na ekranie telefonu.
• Potrzeba oddalania przedmiotów, aby móc je wyraźnie zobaczyć.
• Zmęczenie oczu i bóle głowy podczas czytania lub pracy z bliska.

Prezbiopia dotyka każdą osobę po 40. roku życia i może występuje równocześnie z innymi, dotychczas posiadanymi wadami wzroku, takimi jak astygmatyzm.

Jak działają okulary progresywne dla prezbiopów z astygmatyzmem?

Osoby cierpiące na astygmatyzm, po przekroczeniu 40. roku życia, stają się również prezbiopami, co oznacza, że potrzebują dodatkowej korekcji do widzenia z bliska. W takich przypadkach okulary progresywne, które korygują zarówno astygmatyzm, jak i prezbiopię, są idealnym rozwiązaniem. Soczewki progresywne, tak jak soczewki cylindryczne, mają na celu poprawę ostrości widzenia, ale dodatkowo łączą w sobie korekcję dla różnych odległości.

Podstawowa zasada działania soczewek progresywnych polega na tym, że stopniowo zmienia się w nich moc optyczna:

• Część górna – odpowiada za widzenie na daleko. Tutaj soczewka pełni funkcję klasycznej soczewki cylindrycznej, korygując astygmatyzm.
  
  
• Strefa przejściowa (kanał progresji) – to miejsce, gdzie następuje płynna zmiana mocy optycznej. Im niżej patrzy użytkownik, tym większy jest dodatek do widzenia na bliż, z jednoczesną korekcją astygmatyzmu.
  
  
• Część dolna – odpowiada za ostre widzenie na blisko. Dodatkowa korekcja cylindryczna musi tu być idealnie zsynchronizowana z addycją (mocą potrzebną do widzenia bliskiego), aby użytkownik mógł swobodnie czytać, pisać czy pracować z komputerem bez dyskomfortu.

Innymi słowy, soczewka progresywna dla osoby z astygmatyzmem działa jak klasyczna soczewka cylindryczna, ale wzbogacona jest o dodatek (addycję) do bliży, który umożliwia komfortowe widzenie na wszystkie odległości.

Precyzyjne dopasowanie soczewek progresywnych z korekcją astygmatyzmu

Aby okulary progresywne były skuteczne dla osób z astygmatyzmem, kluczowe jest precyzyjne dopasowanie soczewek do indywidualnych potrzeb pacjenta. Proces ten obejmuje dokładne pomiary przeprowadzane podczas badania wzroku, które uwzględniają kilka istotnych parametrów.

Podczas wykonywania okularów progresywnych dla astygmatyków uwzględnia się:

• Moc sferyczną – jest to parametr korygujący krótkowzroczność (minusy) lub nadwzroczność (plusy). Moc sferyczna odpowiada za ogólną ostrość widzenia na dalekie odległości.
  
  
• Precyzyjne określenie mocy i osi cylindra – aby skutecznie skorygować astygmatyzm, niezbędne jest precyzyjne określenie mocy i osi cylindra. Pozwala to niwelować zniekształcenia obrazu wynikające z nieregularnej krzywizny rogówki, zapewniając wyraźne widzenie.
  
  
• Wielkość addycji – addycja to wartość określająca różnicę między mocą soczewki do widzenia na daleko a mocą do widzenia z bliska. Jest to kluczowy element w soczewkach progresywnych, który odpowiada za komfortowe widzenie z bliska, bez konieczności noszenia dodatkowej pary okularów do czytania.
  
  
• Wielkość kanału progresji – kanał progresji to obszar, w którym moc optyczna stopniowo zmienia się od widzenia na daleko (górna część soczewki) do bliży (dolna część). Jego wielkość wpływa na płynność przejścia między różnymi odległościami. Kanał progresji musi być odpowiednio dostosowany do trybu życia pacjenta, na przykład do intensywnej pracy przy komputerze lub czytania.

Wykonanie okularów progresywnych na zamówienie z tymi parametrami zapewnia maksymalny komfort i ostrość widzenia.

 

Bibliografia:

1. https://www.allaboutvision.com/eyeglasses/astigmatism/
2. https://www.zeiss.com/vision-care/en/newsroom/news/articles-and-stories/modern-progressive-lenses.html
3. https://www.aao.org/eye-health/glasses-contacts/pros-cons-progressive-lenses-computer-glasses