Co to jest gradówka oka? Przyczyny, objawy i leczenie

Gradówka oka – co to jest?

Skąd się bierze gradówka oka? Co to jest za choroba? Aby poznać odpowiedzi na te pytania, trzeba bardziej szczegółowo poznać budowę i funkcje aparatu ochronnego oka. W powiekach znajdują się gruczoły Meiboma – są one odpowiedzialne za produkowanie tłustej substancji lipidowej, która pomaga w utrzymaniu odpowiedniego poziomu nawilżenia oczu i brzegów powiek. Kanaliki tych gruczołów są zarówno w górnych, jak i dolnych powiekach, a ich ujścia znajdują się na linii rzęs.

Zdarza się, że funkcja gruczołów Meiboma ulega zaburzeniu – ich kanalik może zostać zatkany, a sebum nie będzie miało drogi wyjścia. Wówczas na danym odcinku zaczyna gromadzić się coraz większa liczba substancji łojowej, która zaczyna tworzyć suche i twarde złogi. Taka sytuacja prowokuje reakcję obronną organizmu, czego efektem jest stan zapalny. Właśnie dlatego gradówka oka idzie w parze z zaczerwienieniem i opuchlizną.

Ze względu na położenie ujść gruczołów Meiboma, najczęściej występujące lokalizacje choroby to:

• Gradówka na linii wodnej oka – zarówno górnej, jak i dolnej powieki.
• Gradówka w kąciku oka – wewnętrznym oraz zewnętrznym.
• Gradówka na wewnętrznej stronie powieki – to stan, który pacjenci opisują jako gradówka “w środku” oka.

Warto wiedzieć >>> Numer, którym oznaczona jest gradówka ICD-10 w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób to H00.1.

Gradówka oka – objawy, które występują najczęściej

• Guzek na powiece – mogą zdarzyć się jednak również dwie gradówki na jednym oku, a nawet więcej u osób z tendencją do tego schorzenia.
• Opuchnięta powieka – zobacz, od czego jeszcze może się brać.
  Ból – twarde złogi sebum naciskają na sąsiadujące tkanki, a do tego, schorzeniu towarzyszy stan zapalny w obszarze, w którym znajduje się gradówka. Ze względu na to, ból oka i powieki to częsty objaw.
  Uczucie ciała obcego w oku – przy każdym mrugnięciu guz może podrażniać oko, tym samym powodując dyskomfort i poczucie, jakby coś wpadło pod powiekę.
  Suchość oczu – gdy gruczoły Meiboma stają się niedrożne, produkcja sebum może być niewystarczająca i trudniej wówczas o odpowiednie nawilżenie. Gradówka oka a zespół suchego oka często idą w parze.

Gradówka a jęczmień – czym się różnią?

Wyróżniamy dwie częste schorzenia, które charakteryzują się guzkiem na powiece oka – gradówka a jęczmień są do siebie podobne, jednak istnieją pomiędzy nimi zasadnicze różnice. Jęczmień to ostra infekcja – najczęściej dochodzi do niej, gdy do gruczołów Meiboma dostanie się czynnik chorobotwórczy, taki jak gronkowiec czy paciorkowiec. W odróżnieniu od jęczmienia, gradówka oka ma charakter stosunkowo łagodny i przewlekły – czasami może nawet minąć samoistnie. Dopiero długotrwałe utrzymanie się guzka może wymagać interwencji lekarskiej.

Skąd się bierze gradówka oka? Przyczyny schorzenia

Główną przyczyną gradówki oka jest zakażenie bakteryjne. W ponad 90% przypadków stan zapalny jest spowodowany przez gronkowca, który może dostać się do oka np. podczas pocierania oczu nieumytymi dłońmi. Choroba ta często występuje również u osób z bakteryjnymi chorobami skóry, takimi jak trądzik różowaty czy łojotokowe zapalenie skóry.

Czy gradówka oka jest zaraźliwa?

Ze względu na główną przyczynę gradówki oka, którą jest zakażenie bakteryjne, choroba jest zakaźna i może zostać przeniesiona z osoby na osobę. Wystarczy wdrożyć jednak kilka ważnych zasad, aby uniknąć takiego rozwoju sytuacji. Jeżeli Twój bliski zmaga się z gradówką oka, nie używaj wspólnych kosmetyków (np. tusz do rzęs czy cienie do powiek), a także wycieraj twarz w osobne ręczniki. Aby uniknąć choroby zapalnej powiek, nigdy nie dotykaj również oczu nieumytymi rękami.

Gradówka oka – leczenie

Gradówka oka u dziecka lub dorosłego może mieć charakter samoograniczający się – czasem zdarza się, że kanaliki gruczołów Meiboma udrażniają się samoistnie, lub złogi sebum zostają wchłonięte przez organizm. Domowe sposoby na gradówkę oka to m.in. wykonywanie ciepłych okładów i delikatnych masażów powiek. Jeżeli po kilku dniach zmiana nie uległa poprawie, lub wręcz pogorszyła się, konieczna będzie wizyta u lekarza okulisty.

Pomimo tego, że jej przebieg jest z reguły łagodny, to zdarza się ostra gradówka oka. Jak leczyć to schorzenie? Wówczas specjalista może przepisać specjalne leki antybiotykowe, w formie maści lub kropli do oczu. Jeśli na co dzień korzystasz z soczewek kontaktowych, to na czas leczenia musisz koniecznie z nich zrezygnować. U nas znajdziesz wygodne i stylowe okulary korekcyjne, które zapewnią Ci idealną korekcję wzroku bez kompromisów dla zdrowia!

W sporadycznych przypadkach, jedynym sposobem na usunięcie wyjątkowo uporczywej gradówki jest leczenie chirurgiczne. Na szczęście jest to zabieg łatwy i nieinwazyjny, który pozwala ponownie cieszyć się idealnym zdrowiem oczu. Niezwykle ważna jest również profilaktyka przeciwko ponownemu zakażeniu gruczołów Meiboma, dlatego zawsze przed dotknięciem oczu umyj dokładnie ręce!

Bibliografia:
Gary A. Jordan, Kevin Beier, Chalazion, 2023
Zabih Ur Rahman Roheen, Saleh Mirwais, Mushakni Tawfiq Ahmad, Prevalence of Chalazion Among Patients at University Eye Hospital, 2022
Anthony Vipin Das, Tarjani Vivek Dave, Demography and Clinical Features of Chalazion Among Patients Seen at a Multi-Tier Eye Care Network in India: An Electronic Medical Records Driven Big Data Analysis Report, 2020