Skąd biorą się wady wzroku u ludzi?

Krótkowzroczność, dalekowzroczność, astygmatyzm – ponad ćwierć ludzkości zmaga się z którąś z tych wad wzroku. Widok okularów na twarzy już nikogo nie dziwi, a konieczność ich noszenia jest dla wielu osób normalnością – zapewne dla Ciebie również! Jednak czy zastanawiałeś się kiedyś, skąd się bierze wada wzroku? Czy to tylko kwestia genetyki, czy może w grę wchodzą również inne czynniki? W tym artykule poznasz najczęstsze przyczyny, które stoją za niewyraźnym widzeniem.

Narząd wzroku to niezwykle złożony mechanizm, który ma za zadanie odebrać informacje wzrokowe z zewnątrz i przekazać je do mózgu. O wadzie wzroku jest mowa wtedy, gdy zaszły nieprawidłowości w układzie optycznym oka. Wówczas jego anatomia nie pozwala na prawidłowe padanie wiązek światła na siatkówkę, a obraz odbierany przez mózg jest niewyraźny.

Zjawisko załamywania promieni świetlnych w gałce ocznej jest zwany refrakcją oka. Tutaj znajdziesz więcej informacji na temat tego procesu, a także poznasz mechanizm, który stoi za najczęstszymi wadami wzroku.

Skąd biorą się wady wzroku? Statystyki

Na pewno na co dzień spotykasz wiele osób, które noszą okulary. Ciekawi Cię, ile procent ludzi ma wadę wzroku? Obecnie już każdy zdaje sobie sprawę z tego, że to niezwykle powszechne zjawisko – jednak mało kto zna jego prawdziwy zasięg. Według Światowej Organizacji Zdrowia co najmniej 2.2 miliarda ludzi zmaga się z wadą refrakcji. To niemal ⅓ całej ludzkości!

Co ciekawe, częstotliwość występowania niektórych wad wzroku różni się zależnie od regionu. Przykładowo, krótkowzroczność najczęściej dotyka ludność obszarów miejskich w krajach rozwiniętych. Ta wada niezwykle powszechna w południowo-wschodniej Azji – szacuje się, że zmaga się z nią nawet 80% mieszkańców Singapuru! Krótkowzroczność występuje zaś o wiele rzadziej na obszarach wiejskich i w krajach rozwijających się.

Astygmatyzm dotyka z kolei osoby w każdym wieku na całym świecie. Szacuje się, że zmaga się z nim od 30 do nawet 60% ludzkości, a dodatkowo często towarzyszy krótkowzroczności oraz dalekowzroczności. Jak więc widać – wady refrakcji nie oddziałują jednakowo na ludzi na całym świecie, a na ich rozwój ma wpływ w dużej mierze tryb życia.

Skąd biorą się wady wzroku? Biologia

W znacznej większości przypadków niewyraźne widzenie jest wrodzone, albo ujawnia się jeszcze w dzieciństwie. Skąd się bierze wada wzroku u dzieci, która najczęściej pozostaje z nimi przez całe życie? Co zaś powoduje rozwój niewyraźnego widzenia w dorosłym życiu?

Oto główne czynniki, które stoją za najczęstszymi wadami refrakcji:

• Czynniki środowiskowe – grają one niezwykle ważną rolę w rozwoju wad wzroku – zwłaszcza krótkowzroczności i dalekowzroczności. Zobacz, jaka jest pomiędzy nimi różnica.
• Geny – osoby, w których rodzinie występują wady wzroku, są bardziej podatne na ich rozwój. Niestety genetyka, która soi za dziedziczeniem wad refrakcji nie jest jeszcze w pełni zrozumiana.
• Wiek – podczas gdy niektóre wada wzroku z bliska i astygmatyzm pojawiają się zazwyczaj już we wczesnym dzieciństwie, to presbiopia i związana z nią nadwzroczność dotykają osoby dorosłe. We wpisie na naszym blogu dowiesz się, czym jest ta wada refrakcji.

Skąd biorą się wady wzroku? Czynniki środowiskowe

Wady wzroku są prawdziwą plagą dzisiejszych czasów – a szczególnie krótkowzroczność, która została uznana już za chorobę cywilizacyjną. Jest ona bowiem najbardziej rozpowszechnioną wadą refrakcji, a liczba osób zmagających się z nią stale rośnie. Szacuje się, że w 2050 roku krótkowzroczność będzie mieć już połowa ludzkości! Sprawdź jaki związek z tym może mieć retinopatia wcześniacza.

Głównym czynnikiem, który ma wpływ na jej rozwój, to nieodpowiedni balans wykonywania czynności w bliskich oraz dalekich odległościach. W dzisiejszych czasach nauka, zabawa i praca już od najmłodszego wieku ma miejsce w pobliżu. Całodniowe czytanie i pisanie, niewielka ilość czasu spędzona na świeżym powietrzu oraz wielogodzinne korzystanie z urządzeń elektronicznych – to wszystko składa się na rozwój krótkowzroczności.

Dlaczego tak się dzieje? Ponieważ regularne i zbyt długie wykonywanie czynności w bliskich odległościach wymaga od oczu niezwykle intensywnej pracy. Po pewnym czasie nienaturalne napięcia w mięśniach oka prowadzą do zmian w jego kształcie, powodując wydłużenie gałek ocznych i tym samym ich nieprawidłową refrakcję. Sprawdź także na czym polga różnowzroczność.

Regularne spędzanie czasu na zewnątrz w naturalnym świetle wiąże się z niższym ryzykiem nabycia krótkowzroczności. Gdy oczy mają możliwość pracy w średnich i dalekich odległościach, nie są zmuszane do nienaturalnej konwergencji i zbyt intensywnej akomodacji. Kształt gałek ocznych pozostaje wówczas idealnie okrągły.

Jak więc widzisz, przyczyny wad wzroku są liczne i różnorodne, jednak największą rolę w ich rozwoju grają czynniki środowiskowe. Wadom refrakcji można zapobiegać, jednak trudno jest o ich wyleczenie – a w niektórych przypadkach jest to wręcz niemożliwe. To właśnie dlatego tak ważny jest czas spędzony na świeżym powietrzu – niezależnie od wieku.

Jednak jeśli już wykształciła się u Ciebie krótkowzroczność, dalekowzroczność czy astygmatyzm – nic się nie martw! Wystarczy, abyś wyposażył się w odpowiednie okulary korekcyjne. U nas znajdziesz tysiące oprawek, dzięki którym nie tylko skutecznie skorygujesz wzrok, ale i poprawisz swój wygląd. Tak więc nie czekaj dłużej i kup je już teraz!

Bibliografia:

Hassan Hashemi, Akbar Fotouhi, Abbasali Yekta, Reza Pakzad, Hadi Ostadimoghaddam, and Mehdi Khabazkhoob, Global and regional estimates of prevalence of refractive errors: Systematic review and meta-analysis, 2018

World Health Organization, Blindness and vision impairment, 2022

Ministry of Health Singapore, Myopia Capital of the World, 2019

Pelsin Demir, Karthikeyan Baskaran, Baskar Theagarayan, Peter Gierow, Padmaja Sankaridurg, Antonio Filipe Macedo, Refractive error, axial length, environmental and hereditary factors associated with myopia in Swedish children, 2021

Elise N. Harb, Christine F. Wildsoet, Origins of Refractive Errors: Environmental and Genetic Factors, 2019