Zaćma - przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie

Zaćma nazywana też kataraktą, to często występująca choroba narządu wzroku. Wyróżnia się zmętnieniem soczewki oka. Dotyka przede wszystkim osoby po 50. roku życia, ale nie oznacza to, że osoby młodsze mogą czuć się bezpiecznie, gdyż pojawia się również z powodów genetycznych, czy w wyniku urazu. Koniecznie dowiedz się, jak rozpoznać zaćmę, czym się różnią poszczególne rodzaje i w jaki sposób leczyć kataraktę. 

Czym jest zaćma?

Zaćma to zmętnienie soczewki oka. Brak leczenia u osoby, u której pojawiają się objawy katarakty, może prowadzić do całkowitej ślepoty. Medycyna nadal nie zna wszystkich powodów, dla których występują poszczególne rodzaje zaćmy. Zdecydowana większość osób zaczyna borykać się z coraz szybciej rozwijającą się zaćmą po ukończeniu 50. roku życia.

Przyczyny zaćmy

Wśród najczęstszych przyczyn katarakty można wymienić:

• uwarunkowania genetyczne,
• mechaniczny uraz oczu,
• cukrzyca,
• zażywanie sterydów, np. kortykosteroidów,
• narażenie na silne promieniowanie radioaktywne lub też ultrafioletowe,
• stwierdzona jaskra.

Najbardziej problemowa jest zaćma starcza, gdyż nadal nieznane są przyczyny jej występowania. Prawdopodobnie wynika to z zaburzenia metabolicznego, które wiąże się ze starzeniem się organizmu.

Objawy zaćmy

Głównym objawem zaćmy jest zmętnienie soczewki oka, które w przypadku zaawansowanej choroby jest mocno widoczne. Jednak to nie jedyny symptom, po którym można rozpoznać zaćmę. Otóż wśród innych objawów katarakty można wymienić:

• pogorszenie się ostrości widzenia z daleka i bliska,
• łzawienie oczu,
• pogorszenie się jakości widzenia podczas słonecznych dni,
• bardziej zamglone widzenie z dali,
• podczas patrzenia po zmroku na źródło światła odczuwa się uczucie oślepiania,
• podwójne widzenie,
• zmęczenie oczu w trakcie czytania,
• zamazany widok podczas czytania i pisania.

Sprawdź również czym różni się zaćma od bielma na oku.

Rodzaje zaćmy – zaćma wrodzona, zaćma starcza, wikłająca

Dotąd wyróżniono 3 główne rodzaje katarakty – wrodzoną, starczą oraz wikłającą. Dowiedz się, czym wyróżniają się poszczególne rodzaje.

Zaćma wrodzona

Gdy rodzice chorują na zaćmę, to istnieje spore prawdopodobieństwo, że dziecko również będzie miało z nią problem. Dlatego pojawia się również niemowlaki z kataraktą. Zmętnienie soczewki może być częściowe lub całkowite. Innym powodem pojawienia się zaćmy wrodzonej jest zażywanie przez matkę w trakcie ciąży niektórych leków.

Zaćma starcza

Wraz z wiekiem obniża się ostrość widzenia zarówno z dali jak i z bliży. Noszone okulary nie wystarczają podczas korygowania tej wady. Najpierw zaćma przyjmuje postać początkową, jednak ignorowana przeradza się w zaćmę całkowitą, kiedy to zmętnienie soczewki obejmuje już całą soczewkę.

Zaćmę starczą można podzielić na jeszcze kilka typów tej choroby wzroku – jądrową, korową oraz podtorebkową czaszowatą.

Zobacz także >> Błony nasiatkówowe - jak się objawiają?

Zaćma wikłająca

Zaćma wikłająca ma postać nabytą. Występuje z różnych powodów, np. przez odwarstwienie siatkówki, czy w wyniku cukrzycy lub stanu zapalnego. Osoby chorujące na jaskrę także są narażone na zaćmę.

Diagnozowanie zaćmy

Kiedy tylko zauważysz u siebie objawy, które mogą wskazywać na zaćmę, to koniecznie udaj się do okulisty. Lekarz wykona najpierw wywiad, a także zrobi badanie w kierunku zaćmy.

Przy bardzo zaawansowanej zaćmie wykonuje się badanie ultrasonograficzne oka w projekcji B.

Najlepiej jednak regularnie badać oczy, tj. chodzić do okulisty co 2 lata. W ten sposób dowiesz się, czy jesteś narażony na zaćmę lub też, czy już się ona rozwija.

Zaćma - profilaktyka, jak uniknąć zaćmy?

Niemal niemożliwe jest wyeliminowanie ryzyka wystąpienia zaćmy. Na pewno ograniczysz zagrożenie, gdy zadbasz o prawidłową dietę, aktywność fizyczną, a także gdy będziesz unikać palenia papierosów. Sprawdź także jakie owoce są dobre na wzrok. Także unikanie szkodliwego promieniowania ma duże znacznie w profilaktyce zaćmy. Jednak to wszystko, co możemy zrobić. Zdaje się, że najważniejsze jest po prostu wykonywanie regularnych badań i dbanie o oczy.

Leczenie zaćmy

Sposób leczenia zaćmy zawsze jest dobierany do stopnia jej zaawansowania oraz rodzaju. W przypadku wystąpienia delikatnej katarakty wystarczające mogą okazać się nawet specjalne krople. Jednak, kiedy masz do czynienia z zaawansowaną odmianą tej choroby lub też gdy chorujesz na zaćmę wikłającą, to niezbędna będzie operacja. Podczas tego zabiegu następuje usunięcie przedniej części soczewki lub też rozbicie jej zmętniałych części. Po operacji bardzo ważne jest unikanie wzmożonego wysiłku. Sprawdź jakie mogą wystąpić powikłania po operacji zaćmy.

Leczenie zaćmy musi być prowadzone ze szczególną ostrożnością u pacjentów z dystrofią Fuchsa.

Innym sposobem leczenia bywają specjalne soczewki kontaktowe.

Czy można całkowicie wyleczyć zaćmę?

Dziś jednym z najlepszych sposobów wyleczenia zaćmy jest zabieg. W większości sytuacji sprawia on, że katarakta zostaje całkowicie usunięta. Jeśli tak nie nastąpi, to być może zaćma jest wynikiem innych chorób, np. zwyrodnienia siatkówki. Zabieg usunięcia zaćmy wykonuje się tylko raz i wtedy też możliwe jest wszczepienie sztucznej soczewki. Zobacz także czym jest zaćma wtórna.