Zapalenie tęczówki – objawy, przyczyny i leczenie

Dolega Ci zaczerwienienie i ból oczu, a do tego nagłe pogorszenie widzenia? Jeśli tak, to możliwe, że jesteś jedną z wielu osób, które dotknęło zapalenie tęczówki. To poważne schorzenie narządu wzroku, które wymaga jak najszybszej reakcji. Gdy tęczówka zostaje objęta stanem zapalnym, chory zmaga się z dokuczliwymi objawami i ryzykiem poważnych komplikacji – dlatego też dowiedz się, co to za choroba, jak ją rozpoznać i jak przebiega jej leczenie.

Na czym polega zapalenie tęczówki?

Co to jest zapalenie tęczówki oka? Na czym polega ta choroba? Jest ona znana również jako zapalenie błony naczyniowej przedniego odcinka oka. Tęczówka jest bowiem pierwszą i najbardziej wysuniętą naprzód warstwą wewnętrznej ściany gałki ocznej, czyli błony naczyniowej. Jej budowa wygląda następująco:

1. Tęczówka – ma za zadanie regulowanie ilości światła, które wpada do oka. To kolorowy pierścień otaczającego źrenicę, w którego budowę wchodzą przede wszystkim włókienka mięśniowe i naczynia krwionośne.
2. Ciałko rzęskowe – to pośrednia warstwa błony naczyniowej. Składa się z mięśni rzęskowych, które regulują kształt soczewki oka zależnie od dystansu postrzeganych przedmiotów. Ten mechanizm to nic innego, jak akomodacja oka – tutaj dowiesz się więcej, na czym polega i jak ją ćwiczyć.
3. Naczyniówka – ta warstwa błony naczyniowej znajduje się w tylnym odcinku gałki ocznej. Składa się ona z gęstej sieci naczyń krwionośnych, które są odpowiedzialne za odżywianie i dotlenianie poszczególnych części gałki ocznej.

Ryzyko komplikacji w przypadku braku leczenia zapalenia tęczówki jest bardzo wysokie ze względu na bliskie umiejscowienie poszczególnych struktur błony naczyniowej. Stan zapalny, który objął tylko jedną z tych warstw, z czasem może bowiem przenieść się również na drugą lub trzecią. Z tego względu tak częstym zjawiskiem jest zapalenie tęczówki i ciałka rzęskowego jednocześnie.

Aby nie doprowadzić do takiej sytuacji, trzeba jak najszybciej udać się do gabinetu okulisty. Zapalenie tęczówki oka często samo skłania jednak do umówienia przez chorego wizyty u lekarza ze względu na dokuczliwe i bolesne objawy, które znacznie utrudniają codzienne funkcjonowanie.

Zapalenie tęczówki – objawy

Tylko lekarz będzie w stanie dokładnie zdiagnozować chorobę, którą jest zapalenie tęczówki. Objawy to przede wszystkim:

• Łzawienie
• Silny ból oka
• Opuchlizna oka
• Zaczerwienienie oka
• Deformacja tęczówki
• Nagła zmiana w kolorze tęczówki oka – zobacz, czym jest heterochromia i czy jest groźna.
• Światłowstręt – jest wynikiem osłabienia funkcjonowania tęczówki w czasie zapalenia. Tutaj dowiesz się, czym jest i jakich jeszcze chorób może być objawem.

Zapalenie tęczówki oka u dzieci objawia się tak samo, jak u dorosłych, powodując znaczny dyskomfort i niepokój u malucha. Narząd wzroku, który wciąż się rozwija, jest jeszcze bardziej narażony na wszelkiego rodzaju infekcje, dlatego szybka diagnoza jest w tym przypadku szczególnie ważna.

Najczęściej zapalenie tęczówki oka u dorosłych i dzieci obejmuje tylko jedno oko, jednak może zdarzyć się, że dotyka obojga oczu jednocześnie. Nasilenie objawów będzie zależało od przebiegu choroby – ostre zapalenie tęczówki charakteryzuje się symptomami, które są wręcz nie do wytrzymania i uniemożliwiają wykonywanie codziennych czynności.

Zapalenie tęczówki oka o łagodnym przebiegu może zaś swoimi objawami przypominać zapalenie spojówek, ze względu na co ten stan jest często bagatelizowany. Zapalenie tęczówki i ciałka rzęskowego zazwyczaj charakteryzuje się ostrym przebiegiem. Trzeba zawsze pamiętać, aby w przypadku jakichkolwiek niepokojących objawów udać się do lekarza. Infekcje oczu rzadko kiedy mijają bowiem samoistnie – tylko okulista będzie w stanie wykluczyć poważniejsze schorzenie.

Warto wiedzieć >>> Zapalenie tęczówki ICD-10, czyli w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób, funkcjonuje pod numerem H20.

Od czego robi się zapalenie tęczówki? Przyczyny choroby

Od czego może być zapalenie tęczówki? Przyczyny tego stanu najczęściej leżą w chorobach ogólnoustrojowych i infekcjach, które toczą się w organizmie. Często dochodzi bowiem do przeniesienia czynnika chorobotwórczego z jednego miejsca na drugie, zwłaszcza w przypadku struktur znajdujących się blisko narządu wzroku.

Najczęściej zdarza się:

• Zapalenie tęczówki od zęba – nieleczona próchnica może skutkować w poważnych chorobach narządu wzroku. Ma to miejsce ze względu na bliskie połączenie nerwowe i naczyniowe jamy ustnej oraz oczu.
• Zapalenie tęczówki po anginie
• Zapalenie tęczówki od zatok – zwłaszcza u osób, które zmagają się z ich przewlekłą i nieleczoną infekcją.
• Zapalenie tęczówki od wyrostka robaczkowego przy jego ostrym zapaleniu.
• Zapalenie tęczówki po Covid-19 – choroba ta wpływa bowiem na osłabienie układu odpornościowego, co zwiększa ryzyko pojawienia się stanów zapalnych w organizmie.

Najpowszechniejszymi formami choroby jest bakteryjne oraz wirusowe zapalenie tęczówki, jednak może być ono również wywołane przez grzybice lub alergeny. Osoby, które mają tendencje do częstych infekcji oczu są bardziej narażone na tę chorobę. Bardzo często występuje wówczas nawracające zapalenie tęczówki.

Zapalenie tęczówki – leczenie

Zapalenie tęczówki – gdzie leczyć?

Diagnoza zapalenia tęczówki to zadanie dla lekarza okulisty, dlatego to właśnie do niego powinieneś udać się w przypadku zaobserwowania u siebie wyżej opisanych objawów. W niektórych przypadkach, gdy zapalenie tęczówki jest spowodowane przez inną chorobę – jego leczenie może odbywać się we współpracy kilku lekarzy. Do kogo udać się zaś w przypadku, którym jest zapalenie tęczówki u dzieci? Leczenie odbywa się wówczas pod okiem pediatry.

Zapalenie tęczówki – jak leczyć?

Leczenie zapalenia tęczówki o łagodnym przebiegu będzie opierało się na leczeniu miejscowym. Co na zapalenie tęczówki może przepisać lekarz? Wirusowe zapalenie tęczówki jest leczone kroplami do oczu i maściami na bazie kortykosteroidów, a bakteryjne – lekami na bazie antybiotyków.

Jakie leki na zapalenie tęczówki stosuje się w przypadku silnego bólu? Dolegliwości te są wówczas łagodzone przez przepisane przez okulistę środki przeciwbólowe oraz krople znieczulające, do stosowania bezpośrednio na chore oko.

Ostre zapalenie tęczówki będzie leczone również za pomocą leków stosowanych doustnie. W trakcie terapii antybiotykami zapalenie tęczówki a alkohol nie powinny iść w parze. Organizm jest bowiem wówczas szczególnie narażony na toksyczny wpływ alkoholu, co może skutkować poważnymi komplikacjami.

Leczenie zapalenia tęczówki będzie zależało również od tego, co jest jego przyczyną. Gdy stan zapalny przedniego odcinka błony naczyniowej oka jest spowodowany przez infekcję, która przeniosła się na narząd wzroku z innej części organizmu – to niezwykle ważne, aby ją wyeliminować.

Z tego względu niezbędne będzie np. leczenie kanałowe zęba, wycięcie wyrostka robaczkowego, czy wyleczenie zapalenia zatok. W przypadku, gdy chory nie pozbędzie się przyczyny zapalenia tęczówki – samo leczenie miejscowe nie przyniesie dobrych efektów.

Zapalenie tęczówki – ile trwa leczenie?

Leczenie zapalenia tęczówki o łagodnym przebiegu trwa zwykle do dwóch tygodni. Istnieje jednak również przewlekłe i nawracające zapalenie tęczówki. Przyczyny takiego stanu to m.in. skomplikowane choroby autoimmunologiczne – w takich przypadkach leczenie zapalenia tęczówki oka może trwać nawet kilka miesięcy.

Zapalenie tęczówki – powikłania

Zapalenie tęczówki może skutkować groźnymi dla wzroku powikłaniami, które pojawiają się najczęściej w przypadku braku leczenia. Oto, czym może grozić bagatelizowanie choroby:

• Zapalenie tęczówki – zrosty soczewki i tęczówki – w przypadku którego naturalna zdolność źrenicy do regulowania ilości światła wpadającego do oka jest upośledzona.
• Deformacja tęczówki – uszkodzenie spowodowane stanem zapalnym jest nieestetyczne oraz ma wpływ na jakość widzenia. Taki stan jest najczęściej nieodwracalny.
• Złogi wapnia na rogówce – ich wykształcenie się w wyniku nieleczonego stanu zapalnego doprowadza do stopniowej degradacji przedniej części oka i może prowadzić nawet do niedowidzenia.
• Uszkodzenia siatkówki – długotrwały stan zapalny skutkuje opuchlizną poszczególnych części oka oraz wykształceniem się cyst na siatkówce.
• Jaskra – podwyższone ciśnienie w oku i związana z nim jaskra to częsty skutek nieleczonego zapalenia tęczówki, który może doprowadzić nawet do całkowitej ślepoty.

Zapalenie tęczówki – przeciwwskazania i wskazania w trakcie leczenia

• Soczewki należy wymienić na okulary korekcyjne.
• Zapalenie tęczówki a praca przy komputerze – powinna być ona możliwie ograniczona, lub odbywać się w specjalnych okularach do komputera.
• Ochrona oczu przed słońcem – dzięki temu nie tylko unikniesz uszkodzenia wzroku przez szkodliwe promienie ultrafioletowe, ale do tego przyniesiesz sobie ulgę w nadwrażliwości na światło. Tutaj wyposażysz się w wysokiej jakości okulary przeciwsłoneczne z filtrem UV na czas leczenia.
• Alkohol i papierosy – należy w nich zrezygnować, aby umożliwić narządowi wzroku szybszą regenerację i uniknąć powikłań od zapalenia tęczówki.
• Stosując się do tych przeciwwskazań oraz regularnie biorąc leki przepisane Ci przez lekarza okulistę, już wkrótce będziesz w stanie ponownie cieszyć się wysoką jakością widzenia.

Bibliografia:
Cedars Sinai, Iritis, cedars-sinai.org
National Eye Institute, Uveitis, nei.nih.gov
Kierstan Boyd, American Academy of Ophthalmology, What is Uveitis?, 2022
Anveli Dental Health, Dental problems: Risks for the eye health, anveli.dental
American Association for Pediatric Ophthalmology and Stabismus, Iritis, aapos.org
Bharat Gurnani, Jessica Kim, Koushik Tripathy, Navid Mahabadi, Mary Ann Edens, Iritis, 2023