Czy wzrok może się poprawić po noszeniu okularów?

Szacuje się, że około 75% dorosłej populacji na świecie stosuje korekcję wzroku, a aż 64% z nich wybiera w tym celu okulary. Jak widać wady wzroku to bardzo powszechny problem, który niestety ciągle się powiększa. Każda osoba, która doświadczyła niewyraźnego widzenia z powodu zaburzeń refrakcji zastanawia się, czy jest jakiś sposób, by poprawić swój wzrok. Bardzo popularne jest stwierdzenie, że można zniwelować wadę poprzez noszenie okularów. Czy jest to prawda? Odpowiemy na wszystkie nurtujące pytania!

Wady wzroku i ich korekcja

Aby lepiej zrozumieć tematykę poprawy widzenia po noszeniu okularów, warto poznać charakterystykę każdej z trzech, podstawowych wad wzroku: krótkowzroczności, dalekowzroczności oraz astygmatyzmu. Każdą z nich kompensować można m.in. za pomocą okularów korekcyjnych, które zapewniają poprawę widzenia podczas korzystania z nich.

Krótkowzroczność

Krótkowzroczność, nazywana również myopią, stanowi największy odsetek wszystkich wad refrakcji. Badania pokazują, że w 2050 roku zmagać będzie się z nią już ponad połowa światowej populacji. Z tego względu, krótkowzroczność określana jest już mianem epidemii.

Myopia to wada wzroku, polegająca na nieostrym widzeniu przedmiotów umieszczonych daleko od krótkowidza. Jest tak, ponieważ promienie światła wpadające do oka nie ogniskują się na siatkówce, a przed nią, dając nieostry obraz obserwowanych obiektów. Może być to spowodowane zbyt długą gałką oczną (krótkowzroczność osiowa) lub za dużą mocą łamiącą układu optycznego (krótkowzroczność refrakcyjna).

Wadę wzroku, jaką jest myopia, koryguje się za pomocą okularów lub szkieł kontaktowych o mocy minus. Są to tzw. soczewki rozpraszające, które kierują promienie światła na siatkówkę, gwarantując wyraźne widzenie. Z tego powodu krótkowzroczność nazywana jest wadą wzroku minus.

Dalekowzroczność

Dalekowzroczność, inaczej nadwzroczność lub hyperopia, to wada refrakcji objawiająca się nieostrym widzeniem obiektów umieszczonych w bliży. W tym przypadku, światło wpadające do oka, nie trafia na siatkówkę, a ogniskuje się za nią. Analogicznie do krótkowzroczności, wyróżniamy nadwzroczność osiową, spowodowaną za krótką gałką oczną, a także nadwzroczność refrakcyjną, której przyczyną jest za mała moc układu optycznego.

Hyperopia korygowana jest za pomocą okularów lub soczewek kontaktowych skupiających, czyli o mocy plus. Zwiększają one moc układu optycznego, dzięki czemu promienie światła kierowane są na siatkówkę oka. Nadwzroczność określana może być potocznie jako wada wzroku plus.

Astygmatyzm

Astygmatyzm, nazywany również niezbornością, to wada wzroku, w której równoległe promienie światła ogniskowane są w dwóch, prostopadłych do siebie płaszczyznach układu optycznego oka. Jest to związane z nieprawidłowym kształtem rogówki lub soczewki oka. Przejawem astygmatyzmu jest zniekształcenie i rozmycie obrazu.

Niezborność koryguje się za pomocą soczewek okularowych cylindrycznych lub kontaktowych torycznych. Są to specjalne szkła posiadające dwie różne moce w prostopadłych przekrojach, których zadaniem jest kierowanie wiązki światła na siatkówkę oka.

Czy okulary poprawiają wzrok?

Zależnie od tego w jaki sposób zrozumiemy powyższe pytanie, odpowiedź na nie może być całkowicie inna.

Okulary w praktyce poprawiają wzrok, a konkretnie ostrość wzroku. Oznacza to, że zawdzięczamy im wyraźne widzenie, pod warunkiem, że zostały odpowiednio dobrane. Zadaniem okularów korekcyjnych, a w zasadzie szkieł w nich umieszczonych, jest kierowanie wpadających do oka promieni światła na siatkówkę oka. Dzięki temu powstaje tam ostry obraz obserwowanych obiektów. Zatem jeśli posiadamy wadę refrakcji i korzystamy z okularów, nasz wzrok jest zdecydowanie lepszy niż wtedy, gdy nie jest wspomagany korekcją.

Jeśli natomiast poprawa wzroku oznaczać ma redukcję wady refrakcji, jest to niestety mit. Popularne stwierdzenie mówiące o tym, że korzystanie z okularów pozwala na permanentne cofnięcie wady wzroku, już dawno zostało obalone. Niestety nadal można spotkać się z tym błędnym przekonaniem. Rozwiewając wszelkie wątpliwości – okulary nie zmniejszają wady wzroku, a pozwalają jedynie na wyraźne widzenie mimo istniejącej wady refrakcji.

Korekcja okularowa a zmiana wady refrakcji

Jak już wiesz, stwierdzenie mówiące o tym, że okulary zmniejszają wadę wzroku, to mit. Zdarzają się jednak sytuacje, że wada wzroku faktycznie ustępuje. Warto jednak podkreślić, że jej redukcja nie ma nic wspólnego z korekcją okularową. Pierwszym przykładem jest nadwzroczność fizjologiczna występująca u dzieci. Jest ona zazwyczaj wynikiem bardzo kulistej soczewki oka. W pierwszych latach życia następuje proces emmetropizacji, czyli samoistnego zmniejszania się wady wzroku, w wyniku kształtowania i rozwoju narządu wzroku. Skutkiem tego jest redukcja wady, jaką jest nadwzroczność.

Przypadek „cofnięcia” się wady zauważyć można również we wczesnych stadiach rozwoju krótkowzroczności. Jeżeli zostanie ona wykryta odpowiednio wcześnie, mówić można jeszcze o wadzie funkcjonalnej, a nie anatomicznej. Dzięki przeprowadzeniu terapii wzrokowej i zastosowaniu odpowiednich ćwiczeń oczu możliwe jest zmniejszenie, a nawet zniwelowanie wady. Dotyczy to w szczególności dzieci i młodzieży oraz osób dorosłych korzystających często z bliskiej odległości patrzenia. Może to wówczas wynikać z zaburzeń akomodacji.

Czy okulary rozleniwiają wzrok?

Skoro wiemy już, że okulary nie są w stanie zredukować istniejącej już wady refrakcji, zastanówmy się nad tym czy mogą działać na naszą niekorzyść? Wiele osób, mimo problemów z widzeniem, wstrzymuje się przed zakupem pierwszej korekcji, z obawy o szybszy rozwój wady. Jest to ogromny błąd. Nie trudno znaleźć nieprawdziwe informacje, mówiące o tym, że okulary rozleniwiają wzrok. Wiele osób nadal powiela mit, że małej wady wzroku nie należy korygować, ponieważ oczy dzięki temu ćwiczą.

Nieskorygowana wada refrakcji to ogromne obciążenie dla narządu wzroku. Oczy w takiej sytuacji męczą się, a niemiarowość może się pogłębiać. Zatem korekcja okularowa, mimo że nie niweluje istniejącej już wady, zapewnia wyraźne widzenie i komfortowe funkcjonowanie na co dzień.

Bibliografia:

1. https://www.nei.nih.gov/learn-about-eye-health/eye-conditions-and-diseases/refractive-errors/types-refractive-errors
2. https://www.foreyes.com/blog/does-wearing-glasses-improve-eyesight/
3. https://visionsource-mcphersonoptometry.com/does-wearing-eyeglasses-improve-eyesight/