Jakie oprawki do grubych szkieł?

Dobór odpowiednich oprawek okularowych do grubych szkieł to nie tylko kwestia estetyki, ale także komfortu, trwałości i optymalnych parametrów korekcji wzroku. Osoby z dużą wadą refrakcji – zarówno krótkowzrocznością, jak i nadwzrocznością – często zmagają się z problemem pogrubionych soczewek. Wybór nieodpowiednich oprawek może skutkować dyskomfortem noszenia, nieestetycznym wyglądem, a nawet ograniczeniem funkcjonalności okularów. W tym artykule przedstawiamy najważniejsze kwestie, na które należy zwrócić uwagę przy doborze oprawek do grubych szkieł.

Dlaczego szkła mogą być grube? Wyjaśnienie optyczne dla osób z dużą wadą wzroku

Grubość soczewek okularowych nie jest przypadkowa – wynika z konkretnych właściwości optycznych i fizycznych, które muszą zostać spełnione, aby korekcja wzroku była skuteczna. Osoby z wysoką krótkowzrocznością lub nadwzrocznością często zauważają, że ich okulary mają zdecydowanie grubsze szkła niż u osób z niewielką wadą refrakcji. Wynika to z kilku kluczowych czynników:

Moc soczewek

Najważniejszym czynnikiem wpływającym na grubość szkieł jest moc optyczna soczewki, wyrażana w dioptriach (D). Dioptria to jednostka miary zdolności skupiającej lub rozpraszającej soczewki – im wyższa wartość, tym większa korekcja wady wzroku.

Im większa wartość dioptrii, tym bardziej soczewka musi zmieniać bieg promieni świetlnych – a to wymaga większej grubości szkła. Przykładowo:

• soczewka o mocy -1,00 D będzie zauważalnie cieńsza niż ta o mocy -8,00 D,
• soczewka +2,00 D będzie smuklejsza niż +6,00 D.

To fizyczna konieczność wynikająca z geometrii soczewki.

Rodzaj wady wzroku a rozmieszczenie grubości w soczewce

Rozmieszczenie grubości w soczewce zależy bezpośrednio od tego, czy korygujemy krótkowzroczność czy nadwzroczność:

• Krótkowzroczność (myopia) – soczewki rozpraszające są cieńsze w centrum i grubsze na obrzeżach. Oznacza to, że szczególnie w dużych oprawkach grubość boczna może być bardzo widoczna.
• Nadwzroczność (hyperopia) – soczewki skupiające są najgrubsze w środku i cieńsze na obrzeżach, co może powodować efekt powiększenia oczu.

Dzięki temu rozróżnić można jakie szkła znajdują się w okularach. Dla pacjentów oznacza to konieczność bardziej świadomego doboru nie tylko soczewek, ale i odpowiednich oprawek, które pomogą zamaskować te różnice i zapewnić estetyczny wygląd.

Materiał soczewki i indeks załamania światła

Nie wszystkie szkła wykonane są z tego samego materiału. Ogromne znaczenie dla grubości ma indeks soczewki czyli współczynnik załamania światła materiału, z którego została wykonana.

• Standardowy indeks to 1.50 – najczęściej spotykany w podstawowych soczewkach plastikowych (CR-39).
• Wysokie indeksy: 1.60, 1.67, 1.74 – pozwalają na wykonanie cieńszych i lżejszych soczewek o tej samej mocy korekcyjnej.

W praktyce oznacza to, że soczewka -6,00 D wykonana z materiału o indeksie 1.50 będzie wyraźnie grubsza niż taka sama soczewka wykonana z materiału o indeksie 1.74. Dlatego osobom z dużą wadą wzroku zaleca się wybór soczewek o wysokim indeksie, mimo ich wyższej ceny.

Zatem warto zwracać uwagę na soczewki okularowe w oprawkach korekcyjnych.

Średnica i kształt soczewki a jej grubość

Kolejnym czynnikiem wpływającym na grubość szkła jest średnica soczewki, która bezpośrednio zależy od wielkości wybranych oprawek. Im większy otwór w oprawce (czyli im większa soczewka), tym więcej materiału potrzeba, by utrzymać zadaną moc optyczną – co prowadzi do zwiększenia grubości.

• W przypadku krótkowzroczności większe oprawki oznaczają jeszcze grubsze obrzeża.
• Przy nadwzroczności – większy środek soczewki staje się masywniejszy i bardziej wyeksponowany.

Czym kierować się przy wyborze oprawek do grubych szkieł?

Odpowiednio dobrane oprawki mają kluczowe znaczenie nie tylko dla komfortu noszenia okularów, ale także dla estetyki i funkcjonalności przy dużej wadzie wzroku. Grube szkła mogą być wyzwaniem – zarówno pod względem wizualnym (widoczność krawędzi soczewek), jak i użytkowym (większy ciężar, ryzyko zsuwania się okularów, trudność w dopasowaniu). Dlatego osoby z wysoką krótkowzrocznością czy nadwzrocznością powinny szczególnie uważnie podchodzić do wyboru opraw.

>>> Jakie okulary do dużej wady wzroku?

Materiał oprawki a grubość soczewek

Wybór materiału oprawki znacząco wpływa na wygląd i użytkowanie okularów z grubymi szkłami. Pod uwagę należy wziąć zarówno właściwości fizyczne (ciężar, sztywność, elastyczność), jak i zdolność oprawki do maskowania krawędzi soczewek.

Tworzywa sztuczne

• Acetat to najczęściej wybierany materiał w segmencie oprawek do grubych szkieł. Jest trwały, estetyczny i daje możliwość wykonania masywnych oprawek, które skutecznie ukrywają boczne krawędzie grubych soczewek – szczególnie istotne przy krótkowzroczności.
• Ultem i TR90 to bardziej elastyczne i lekkie materiały – także odpowiednie do grubych szkieł, zwłaszcza gdy zależy nam na wygodzie i wytrzymałości.
  
  

Metale

• Oprawki metalowe są zazwyczaj cieńsze i bardziej minimalistyczne, co nie sprzyja maskowaniu soczewek o znacznej grubości.
• Ich atutem jest jednak lekkość i trwałość, a dzięki cienkim ramkom mogą wyglądać nowocześnie i subtelnie – pod warunkiem zastosowania cieńszych soczewek o wysokim indeksie.

Rekomendacja: W przypadku grubych szkieł najlepiej sprawdzają się oprawki z acetatu lub innych tworzyw sztucznych – zapewniają lepsze wsparcie i estetyczne zamaskowanie grubości.

Kształt i wielkość oprawek

Rozmiar i kształt oprawki mają bezpośredni wpływ na grubość soczewek. Zbyt duże oprawki mogą znacząco zwiększyć grubość szkła, nawet jeśli korekcja wzroku pozostaje taka sama.

Mała średnica = cieńsze szkła
Im mniejsza średnica szkła, tym mniej materiału potrzeba do jego produkcji. Oznacza to, że soczewka o mocy -6,00 D w małej okrągłej oprawce będzie cieńsza niż ta sama soczewka osadzona w dużej, prostokątnej ramce.

Unikaj oprawek typu oversize
Choć modne i stylowe, oprawki oversize pogłębiają problem grubych soczewek – szczególnie przy krótkowzroczności, gdzie grubość koncentruje się na krawędziach. Efekt końcowy może być nieestetyczny, a okulary cięższe i mniej komfortowe.

Zaokrąglone kształty - okrągłe, owalne
Oprawki o kształcie okrągłym lub owalnym równomiernie rozkładają grubość szkła, dzięki czemu końcowy efekt wizualny jest korzystniejszy. Kanciaste, kwadratowe ramki mogą powodować koncentrację grubości w narożnikach, co bywa zauważalne.

Rekomendacja: Najlepszym wyborem są zaokrąglone oprawki o małej tarczy, które pomagają zminimalizować widoczność grubych soczewek.

Mostek i noski

Grubsze szkła to również większy ciężar – co oznacza konieczność zadbania o równomierne rozłożenie nacisku okularów na twarz użytkownika. Kluczową rolę odgrywają tutaj mostek oraz noski.

Mostek – stabilność konstrukcji
Mostek zintegrowany (czyli stanowiący całość z oprawką) jest częsty w plastikowych modelach i zapewnia solidne podparcie dla cięższych soczewek.

Przy nieodpowiednio dobranej wielkości mostka okulary mogą się zsuwać, co powoduje dyskomfort i pogorszenie widzenia.

Noski – precyzyjne dopasowanie
Noski silikonowe, regulowane – doskonałe rozwiązanie dla oprawek metalowych. Pozwalają precyzyjnie dopasować okulary do kształtu nosa, co zwiększa komfort noszenia, nawet przy większym ciężarze soczewek.

W oprawkach z tworzywa noski są zazwyczaj zintegrowane, co ogranicza możliwości regulacji – dlatego w ich przypadku jeszcze ważniejsze jest właściwe dopasowanie szerokości mostka.

Rekomendacja: Przy grubych szkłach warto wybierać oprawki z dobrze wyprofilowanym mostkiem i – w miarę możliwości – z regulowanymi noskami, które umożliwią lepsze dopasowanie do nosa i zmniejszą ucisk.

Oprawki pełne, półpełne czy bezramkowe – które są najlepsze do grubych szkieł?

Rodzaj oprawki ma istotne znaczenie przy grubych szkłach korekcyjnych. Odpowiednia konstrukcja może nie tylko poprawić komfort noszenia, ale także znacząco wpłynąć na wygląd okularów i trwałość całej konstrukcji.

Oprawki pełne – najlepszy wybór przy wysokiej mocy szkieł

Pełne oprawki, czyli takie, które otaczają szkło ze wszystkich stron, to najbezpieczniejsze i najbardziej funkcjonalne rozwiązanie dla osób z dużą wadą wzroku. Zapewniają stabilność mocowania, chronią soczewkę przed uszkodzeniami mechanicznymi i skutecznie maskują jej grubość, zwłaszcza przy krótkowzroczności, gdzie obrzeża soczewek są znacznie pogrubione.

Tego typu oprawki wykonuje się najczęściej z acetatu, metalu lub ich połączeń. Przy grubych szkłach warto wybierać modele o szerszej ramce, które lepiej ukryją profil soczewki. Konstrukcja pełna jest również bardziej odporna na naprężenia wynikające z ciężaru grubszych szkieł.

Oprawki półpełne (na żyłkę)

Oprawki na żyłkę otaczają szkło tylko od góry, a dolna część soczewki utrzymywana jest za pomocą przezroczystej żyłki. Choć prezentują się lżej, przy grubych szkłach są mało praktyczne. Widoczność nieosłoniętej dolnej krawędzi pogarsza efekt estetyczny, a sama konstrukcja nie zapewnia wystarczającej ochrony przed uszkodzeniami.

Oprawki bezramkowe (patentki)

W modelach bezramkowych szkła są montowane bezpośrednio do mostka i zauszników za pomocą tulejek lub śrubek. Cała soczewka pozostaje odkryta, co przy dużej mocy oznacza pełną ekspozycję jej grubości. Brak ramki powoduje również, że ciężar szkła koncentruje się w punktach mocowania, co zwiększa ryzyko pęknięcia lub uszkodzenia.

Z estetycznego punktu widzenia bezramkowe oprawki przy grubych szkłach prezentują się niekorzystnie – uwidaczniają zniekształcenia optyczne i nadają okularom ciężki, masywny wygląd. Z tego względu ich stosowanie powinno ograniczać się do niskich mocy korekcyjnych i cienkich, wysokoindeksowych materiałów.

Bibliografia:

1. https://goldeneyeoptometry.com/2024/03/18/the-best-frames-for-high-prescription-lenses/
2. https://www.visiondirect.com.au/optical-centre/choosing-the-best-frames-for-high-prescription-lenses/
3. https://www.optometrists.org/general-practice-optometry/optical/guide-to-optical-lenses/guide-to-high-index-lenses/