Jaki jest najrzadszy kolor oczu na świecie?

Kolor oczu determinowany jest przez geny przodków – jest to bowiem cecha dziedziczna. Determinują go melanina, eumelanina i feomelanina, czyli te same pigmenty, które wpływają na kolor włosów i skóry. Barwa tęczówki uzależniona jest więc od gęstości, w której pigmenty te występują.

Melanina to barwnik czarny, z kolei eumelanina jest pigmentem ciemnobrązowym, a feomelanina – czerwonym. Często mieszają się one ze sobą w różnych proporcjach tak samo jak farby malarskie, tworząc zupełnie odmienny odcień.

Pamiętasz te wszystkie sceny z filmów sci-fi, w których bohater skanował swoje oko w ultranowoczesnej autoryzacji biometrycznej? Nie jest to zupełnie oderwane od rzeczywistości. Bardzo trudno znaleźć w naturze dwie osoby o jednakowej kolorystyce i strukturze tęczówki. Wraz z rozwojem technologii, pojawiały się propozycje co do identyfikacji osób na podstawie wysokiej jakości zdjęć oczu, zamiast odcisków palców.

Twoje oczy są więc jedną z wielu rzeczy, które czynią Cię wyjątkowym. Kolory tęczówek są bardzo indywidualną kwestią, choć niektóre z nich występują rzadziej niż inne. Jakie są najrzadsze kolory oczu na świecie i skąd w ogóle bierze się ich barwa? Na to i więcej pytań odpowiemy w artykule!

Jaki jest najrzadszy kolor oczu? Dziedziczenie, czyli krótka lekcja genetyki

Dziedziczenie koloru oczu jest bardziej skomplikowaną kwestią, niż może się wydawać, dlatego też rzadko kiedy da się przewidzieć kolor oczu dziecka w stu procentach. Mają na niego wpływ bowiem nie tylko geny rodziców, ale i dalszych przodków. Geny dominujące determinują ciemny kolor oczu, a recesywne – jasny, tak samo jak ma to miejsce w przypadku włosów i skóry.

Jednak w pojedynczym zestawie DNA, który jest dziedziczony od jednego przodka, znajduje się wiele genów. Dlatego też zestaw, który został przekazany potomkowi, może zawierać ich wiele kombinacji – w większości przypadków nie ma więc gwarancji, że dziecko odziedziczy kolor oczu bezpośrednio po rodzicach.

W sumie istnieje około 16 genów, które są odpowiedzialne za kolor oczu, a naukowcy wciąż badają, jak te geny wzajemnie na siebie oddziałują. Genetyka potrafi być bardzo nieprzewidywalna!

Najczęstszy i najrzadszy kolor oczu — w Polsce i na świecie

Ludzkie tęczówki występują w wielu odcieniach, a czasem zawierają ich nawet kilka! Można wyróżnić trzy główne kolory oczu — brązowy, niebieski i zielony, jak i odcienie pośrednie — szary, piwny czy bursztynowy. Każdy z nich ma własną, unikalną charakterystykę – tutaj znajdziesz 6 rzeczy, które warto wiedzieć na temat koloru oczu.

Brązowy kolor oczu

Brązowy kolor oczu — od jasnego, miodowego odcienia po ciemny, prawie czarny brąz — występuje najczęściej u Afrykańczyków, Azjatów, a także rdzennych mieszkańców obu Ameryk. Są to najgęściej zaludnione kontynenty, dlatego też jest to najczęstszy kolor oczu – szacuje się, że może występować nawet u 90% populacji! Do tej grupy zalicza się również bursztynowe oczy, które charakteryzują się jasnobrązową, złocistą barwą. Więcej informacji na temat tego pięknego koloru oczu znajdziesz na naszym blogu!

Melanina stanowi naturalną ochronę oczu przed szkodliwym promieniowaniem UV — dlatego też brązowy kolor tęczówki i skóry jest najpowszechniejszy u mieszkańców mocno nasłonecznionych regionów. Osoby z ciemnymi oczami są również mniej podatne na niektóre choroby oczu, takie jak zwyrodnienie plamki żółtej czy zaćma.

W przypadku tych chorób, w grupie ryzyka znajdują się głównie osoby jasnookie. Dlatego jeśli masz niebieskie, zielone lub szare tęczówki, odpowiednia ochrona przed słońcem jest szczególnie ważna. Tutaj wyposażysz się w stylowe okulary przeciwsłoneczne, z którymi skutecznie zadbasz o zdrowie swoich oczu.

Niebieski kolor oczu

Najnowsze badania wskazują na to, że każdego człowieka z niebieską barwą tęczówki łączą odległe więzy rodzinne. Ten kolor oczu powstał bowiem w wyniku przypadkowej mutacji genetycznej, która była odpowiedzialna za „wyłączenie” produkcji melaniny w przedniej warstwie tej części oka.

Mutacja ta zaszła po raz pierwszy u zaledwie jednej osoby, która następnie przekazała ją dalszym pokoleniom. Tajemniczy przodek, któremu niebieskoocy zawdzięczają swój kolor oczu, urodził się na terytorium Europy pomiędzy 4 tys. a 8 tys. lat p.n.e.

Ze względu na to, że tęczówka niebieskich oczu jest częściowo pozbawiona melaniny, istnieje w ich przypadku większe ryzyko wystąpienia fotofobii, znanej również jako światłowstręt. Tutaj dowiesz się więcej o tym czym jest, skąd się bierze i jak go leczyć.

Wbrew pozorom, w oczach niebieskich nie ma niebieskiego pigmentu – skąd w takim razie bierze się ich barwa? W tym przypadku mamy do czynienia z takim samym procesem, który zachodzi w przypadku morza czy nieba. Ludzkie oczy odbierają ich barwę jako niebieską ze względu na zjawisko zwane Rozpraszaniem Rayleigha – specyficzny sposób, w który odbijane jest przez nie światło niebieskie.

W Polsce niebieski jest jednym z najczęściej występujących kolorów oczu, jednak w skali globalnej może pochwalić się nim zaledwie 8% ludzkości! Czyni go to jednym z najrzadszych kolorów oczu na świecie. Jeśli masz niebieskie oczy, z pewnością zrobią one furorę na wakacjach w słonecznym Maroko czy upalnej Tajlandii!

Zielony kolor oczu

Zielone oczy często bywają świadectwem celtyckiego pochodzenia — to bowiem drugi najpowszechniejszy kolor oczu u Irlandczyków i Szkotów, zaraz po niebieskim. Mimo to, w skali całego świata są niezwykle rzadkie — szacuje się, że cieszy się nimi jedynie 2% populacji! Jednocześnie jest to najrzadszy kolor oczu w Polsce. Z tego względu wybór odpowiednich okularów może okazać się trudny — na pytanie, jaki kolor oprawek do zielonych oczu będzie najlepszy, odpowiadamy tutaj!

Zielonookie osoby również mogą być wyjątkowo wrażliwe na światło słoneczne ze względu na niski poziom melaniny w tęczówce. Ze względu na to, okulary przeciwsłoneczne to niezbędnik nie tylko w lecie, ale i przez cały rok. Tutaj znajdziesz 4 powody, dlaczego warto nosić okulary przeciwsłoneczne zimą.

Podobnie jak w przypadku oczu niebieskich, ich barwa wynika z bardzo małej ilości melaniny w tęczówce. Przez długi czas zielony był uznawany za najrzadszy kolor oczu, jednak najnowsze badania wskazują na innego laureata! A jest nim…

Szary — najrzadszy kolor oczu na świecie

Szarym kolorem oczu obecnie może pochwalić się niecałe 1% ludzkości – to oficjalnie najrzadszy kolor oczu na świecie! Przejął ten tytuł od koloru zielonego dopiero w ostatnich latach, ze względu na zmiany sposobu klasyfikacji kolorów oczu. Na przestrzeni dekad, oczy szare były mylnie uznawane za niebieskie – to zrozumiałe, biorąc pod uwagę podobieństwo tych barw. Istnieje jednak kilka istotnych różnic!

Podczas gdy przednia warstwa tęczówki niebieskich oczu wciąż może zawierać śladowe ilości melaniny – w oczach szarych jest ona zupełnie pozbawiona tego pigmentu. Znajdują się w niej również większe ilości kolagenu, który dodatkowo wpływa na sposób, w który rozprasza ona światło.

Istnieje jednak kraj, w którym szare oczy nie są niczym specjalnym – jest to Estonia! Prawie 90% jej mieszkańców ma jasne oczy w różnorakich odcieniach, od jasnego błękitu po głęboką szarość. Szary kolor oczu często utożsamiany jest również z mądrością – w końcu sama Atena, grecka bogini mądrości, miała szare oczy!

Najrzadsze kolory oczu na świecie związane z wadami genetycznymi

Poza standardowymi barwami oczu zdarzają się również oczy fioletowe, czerwone czy dwukolorowe. Dzieje się tak w efekcie wad genetycznych, które często wywierają wpływ na rozwój całego organizmu.

Fioletowe oczy mogą powstać w wyniku rzadkich mutacji DNA, takich jak albinizm czy mutacja genu FOXC2, który jest odpowiedzialny za rozwój oczu oraz organów wewnętrznych. W tym przypadku tęczówki są tak naprawdę niebieskie – ich fioletowa barwa wynika z odbicia światła od czerwonych naczyń krwionośnych, które znajdują się w tylnej części oka. Kolor niebieski łączy się wówczas z czerwonym, tworząc fioletowy.

U osób z albinizmem zdarzają się również oczy czerwone – mowa wtedy o przypadku, gdy wszystkie warstwy tęczówki są zupełnie pozbawione pigmentu. Naczynia krwionośne są wtedy widoczne przez źrenicę oraz tęczówkę, stąd też ich czerwona barwa.

Kolejny najrzadszy kolor oczu, który powstał w wyniku mutacji genetycznej to heterochromia, czyli dwa kolory oczu jednocześnie. Więcej informacji na jej temat znajdziesz we wpisie na naszym blogu. Dwukolorowe oczy występują w wielu formach – czasem są ledwo zauważalne, a czasem znacznie ze sobą kontrastują. Czasem bywa skutkiem poważnych chorób, jednak gdy występuje samoistnie, nie niesie ze sobą żadnych problemów zdrowotnych.

Oczy to jeden z największych atutów każdej kobiety i mężczyzny, dlatego jeśli chcesz odmienić swój wizerunek – umożliwią Ci to soczewki kolorowe. Dzięki nim będziesz mógł podkreślić swoją naturalną barwę tęczówki lub wypróbować zupełnie inną. A każdy kolor oczu jest piękny i wyjątkowy, niezależnie od jego częstotliwości występowania!