Okulary po operacji zaćmy – jakie i kiedy należy je dobrać?

Szeroki wybór dostępnych soczewek wewnątrzgałkowych wszczepianych podczas operacji usunięcia zaćmy umożliwia spersonalizowaną korekcję wady wzroku, dostosowaną do indywidualnych potrzeb. Choć okulary w wielu przypadkach mogą okazać się zbawienne, nie zawsze są niezbędne, a wybór zależy od różnorodnych aspektów, takich jak tryb życia, praca, zainteresowania czy preferencje pacjenta. Dowiedz się kiedy i jakie okulary należy dobrać po operacji zaćmy!

Czym jest zaćma?

Zaćma to powszechna choroba oczu, szczególnie dotykająca osoby w podeszłym wieku. Polega na zmętnieniu soczewki wewnątrzgałkowej, co wpływa na zdolność oka do ostrego widzenia. Przyczynami zaćmy są procesy starzenia, urazy mechaniczne, stany zapalne błony naczyniowej, niektóre leki oraz cukrzyca. Choroba rozwija się stopniowo, a w grupie ryzyka są osoby z obciążeniami genetycznymi, nadużywające alkoholu lub palące papierosy.

Zabieg usuwania zaćmy polega na nacięciu gałki ocznej, usunięciu zmętniałej soczewki i wszczepieniu sztucznej. Istnieją dwie główne metody: fakoemulsyfikacja zaćmy, wykorzystująca ultradźwięki, oraz operacja laserem femtosekundowym. W obu przypadkach stosuje się znieczulenie powierzchniowe. Są to bezpieczne procedury, jednak jak w przypadku każdej ingerencji, również operacja zaćmy niesie ryzyko wystąpienia powikłań.

Okres rekonwalescencji po operacji zaćmy

Operacja usunięcia zaćmy to skomplikowany zabieg, który wymaga starannej rekonwalescencji. Okres powrotu do pełnej sprawności oka trwa zazwyczaj od 4 do 6 tygodni, a jego przebieg zależy od czynników takich jak wiek pacjenta, stopień zaawansowania choroby, oraz przestrzeganie zaleceń pooperacyjnych i obecność innych chorób. Po operacji konieczne jest stosowanie zaleconych kropli leczniczych w celu zmniejszenia ryzyka infekcji i łagodzenia stanów zapalnych.

Pacjenci powinni unikać makijażu, intensywnego wysiłku fizycznego, schylania się i dźwigania przez co najmniej 2 tygodnie. Zaleca się spokojny tryb życia oraz unikanie zadymionych, zakurzonych miejsc. Oczy operowanego pacjenta powinny być chronione przed promieniowaniem słonecznym za pomocą okularów przeciwsłonecznych przez co najmniej rok po operacji.

Dodatkowo, przez pierwszy tydzień po operacji, należy unikać bezpośredniego kontaktu z wodą, unikając długich kąpieli, basenów i sauny. Ze względu na czasowe zaburzenia rejestracji obrazu i nadwrażliwość na światło, pacjent nie powinien prowadzić samochodu przez około 2 tygodnie po zabiegu.

Warto podkreślić, że rekonwalescencja jest kluczowym etapem, a pacjent powinien przestrzegać zaleceń lekarza okulisty, stosować odpowiednie leki, chronić oczy oraz regularnie odwiedzać specjalistę w celu monitorowania gojenia.

Kiedy dobrać okulary po operacji zaćmy?

Dobór okularów korekcyjnych po operacji zaćmy zazwyczaj odbywa się po około 6 tygodniach, gdy widzenie jest już ustabilizowane. Pacjent powinien omówić swoje preferencje co do korekcji wzroku z lekarzem jeszcze przed operacją. Finalne zalecenia dotyczące doboru okularów zostaną dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta i rodzaju soczewki wszczepionej podczas operacji.

Czy po operacji zaćmy trzeba dobrać okulary korekcyjne?

Po operacji usunięcia zaćmy, konieczność doboru okularów zależy głównie od rodzaju wszczepionej soczewki wewnątrzgałkowej oraz indywidualnych preferencji pacjenta. Zmiana właściwości refrakcyjnych oka po operacji wpływa na to, czy pacjent będzie potrzebował okularów do dali, do czytania lub w ogóle.

• W przypadku soczewki wewnątrzgałkowej jednoogniskowej, która umożliwia ostro widzenie albo z bliska, albo z daleka, pacjent może zdecydować się na korekcję jednej z tych odległości. Często pacjenci, zwłaszcza krótkowzroczni, wybierają ostre widzenie z bliska, pozostawiając konieczność noszenia okularów do dali.
  
  
• W przypadku soczewki wewnątrzgałkowej wieloogniskowej, która umożliwia ostre widzenie do dali, bliży i odległości pośredniej, pacjenci najprawdopodobniej nie będą potrzebowali okularów po operacji zaćmy. Wyjątkiem są osoby, którym zależy na bardzo bliskiej odległości w pracy, wtedy może być konieczna dodatkowa korekcja okularowa.
  
  
• Pacjenci z astygmatyzmem mogą zdecydować się na soczewki wewnątrzgałkowe toryczne, które eliminują tę wadę. W zależności od wyboru pacjenta, soczewki te mogą wymagać okularów do czytania (jednoogniskowe) lub umożliwiać widzenie bez okularów na różne odległości (wieloogniskowe).

Operacja usunięcia zaćmy a konieczność noszenia okularów przeciwsłonecznych

Po operacji zaćmy, oczy wykazują zwiększoną wrażliwość na światło, co związane jest z usunięciem naturalnego filtra w oku – soczewki. Niezbędne jest zatem chronienie oczu za pomocą okularów przeciwsłonecznych. Konieczność tej praktyki wynika z potrzeby uniknięcia uszkodzeń dna oka, plamki żółtej oraz rozwoju zwyrodnień. Okulary przeciwsłoneczne pełnią kluczową rolę nie tylko w ochronie narządu wzroku, ale także wspierają proces gojenia, pozwalając oczom dostosować się do nowego sposobu widzenia.

Typ soczewki wszczepianej po operacji zaćmy – biała lub żółta - determinuje stopień ochrony, jakiego wymaga oko.

• Soczewki białe, wyłącznie z filtrami UV, wymagają stałego noszenia okularów przeciwsłonecznych, aby uniknąć potencjalnych nieodwracalnych uszkodzeń siatkówki.
• Soczewki żółte, chroniące przed promieniowaniem UVA, UVB i światłem niebieskim, nakazują konieczność noszenia okularów przeciwsłonecznych głównie w słoneczne dni, podczas jazdy samochodem oraz w sytuacjach zwiększonego odbicia światła, na przykład nad jeziorem czy na ośnieżonym terenie.

Okulary przeciwsłoneczne stosowane po operacji zaćmy powinny charakteryzować się filtrem żółtym lub brązowym, 100% ochroną przed promieniowaniem UV, wysoką jakością optyczną, odpornością na zarysowania i dużymi szkłami, ograniczającymi dostawanie się promieniowania słonecznego z boku twarzy. Dodatkowo warto rozważyć okulary przeciwsłoneczne z soczewkami polaryzacyjnymi, redukującymi odblaski światła.

Bibliografia:

1. A. Fizia-Orlicz, M. Misiuk-Hojło, Soczewki wewnątrzgałkowe w chirurgii zaćmy – wykorzystanie polimerów, „Polymers in Medicine” 2015, nr 45
2. https://www.nvisioncenters.com/glasses/after-cataract-surgery/
3. https://www.ouh.nhs.uk/patient-guide/leaflets/files/090427cataractsurgery.pdf
4. https://coka.pl/po-zabiegu-zacmy-jakie-okulary-nosic/