Ślepota korowa – objawy, przyczyny i leczenie

Mechanizm wzrokowy człowieka jest niezwykle fascynujący – oczy odbierają informacje wzrokowe z otoczenia, które następnie są odbierane przez mózg i interpretowane jako obraz. Gdy gałki oczne są zdrowe, jednak mózg nie jest w stanie odpowiednio przetworzyć przesyłanych bodźców – występuje niedowidzenie lub całkowita utrata wzroku zwana ślepotą korową, lub agnozją wzrokową. Czytaj dalej i dowiedz się więcej na temat tego poważnego schorzenia.

Czym jest ślepota korowa?

Wiele przypadków niedowidzenia ma swoje przyczyny w nieprawidłowościach gałek ocznych lub nerwu wzrokowego, jednak w przypadku ślepoty korowej sytuacja wygląda inaczej. Jak sama nazwa wskazuje, jej występowanie polega na upośledzeniu działania kory mózgu, a bardziej szczegółowo – płatu potylicznego, w którym zachodzą procesy odpowiedzialne za widzenie oraz skojarzenia wzrokowe, a także analizę koloru, ruchu, kształtu i głębi.

Ślepota korowa to choroba o tajemniczym charakterze, przez co nie jest jeszcze w pełni zrozumiana przez lekarzy. Wszystkie jej przypadki charakteryzują się odpowiednią fizjologią oczu i nerwów wzrokowych, przez co zaobserwować można np. prawidłowy odruch źrenic na światło. Niezależnie od stopnia niedowidzenia, ślepota korowa jest przyczyną ogromnej dezorientacji i trudności w codziennym życiu.

Ślepota korowa – objawy

Ślepota korowa objawia się na różnorakie sposoby, a zespół symptomów może różnić się zależnie od przypadku, dlatego też wymaga szczegółowej diagnostyki. Oto najpowszechniejsze objawy ślepoty korowej:

• Nagłe niedowidzenie lub całkowita utrata wzroku – chory na ślepotę korową nie jest w stanie rozpoznać obiektów, znajomych twarzy ani liter. Ma zaburzone widzenie stereoskopowe, czyli nie postrzega głębi nie potrafi określić tego, jak dane przedmioty są względem siebie ułożone. Jednocześnie chory często zachowuje zdolność postrzegania światła i ruchu.
• Halucynacje wzrokowe – gdy mózg chorego nie jest w stanie przetworzyć wystarczającej ilości bodźców wzrokowych, samodzielnie uzupełnia brakujące informacje.
• Nagły daltonizm – przy spoglądaniu na dwa różne kolory chory zdaje sobie sprawę z ich różnicy, jednak nie będzie w stanie ich nazwać.
• Zespół Antona-Babińskiego – w sporadycznych przypadkach, u pacjentów z neurologicznym upośledzeniem wzroku zaobserwować można zespół Antona-Babińskiego. Polega on na zaprzeczeniu własnej ślepoty, pomimo wyraźnych dowodów zaprezentowanych przez lekarza. Brak akceptacji własnego stanu nie jest jednak o podłożu psychologicznym, a wiąże się z uszkodzeniem mózgu.

Ślepota korowa – przyczyny

Ślepota korowa to choroba o wielu potencjalnych przyczynach. Zależą one przede wszystkim od jej charakteru – może być ona bowiem albo wrodzona, albo nabyta w późniejszym życiu.

Przyczyny ślepoty korowej nabytej

• Udar – niedokrwienie mózgu to główna przyczyna neurologicznego upośledzenia wzroku. Jest spowodowana zablokowaniem tętnicy mózgowych doprowadzających krew obszaru mózgu odpowiedzialnego za wzrok – właśnie dlatego ślepota korowa po udarze jest tak częstym zjawiskiem
• Padaczka potyliczna – to choroba wieku dziecięcego, której przyczyną są wyładowania elektryczne w płacie potylicznym mózgu.
• Hiponatremia, czyli stan krytycznego obniżenia poziomu sodu we krwi.
• Ciężka hipoglikemia, czyli krytyczny spadek cukru we krwi.
• Choroba Creutzfeldta-Jakoba
• Zakażenie, np. wirusem HIV.
• Nowotwór mózgu
• Uraz głowy
• Zator

Przyczyny ślepoty korowej wrodzonej

• Wrodzone problemy układu nerwowego, zwłaszcza u wcześniaków.
• Wrodzone wady płata potylicznego
• Niedokrwienie okołoporodowe
• Urazowe uszkodzenie mózgu

Do kogo udać się ze ślepotą korową?

Jeżeli tylko zauważysz objawy ślepoty korowej u siebie lub u swojego bliskiego, jak najszybciej udaj się do swojego lekarza pierwszego kontaktu. On będzie w stanie skierować Cię do odpowiedniego specjalisty – okulisty, neurologa lub internisty.

W diagnostyce najważniejszą rolę gra wywiad – do tego lekarz będzie potrzebował wszelkich informacji o przebytych chorobach lub urazach. Zostaną przeprowadzone również badania obrazowe mózgu – tomografia komputerowa oraz rezonans magnetyczny.

Ślepota korowa – leczenie

Obecnie nie ma bezpośrednich sposobów na wyleczenie ślepoty korowej. W niektórych przypadkach może ona mieć charakter przejściowy, dzięki czemu istnieje szansa na ponowne odzyskanie widzenia przez pacjenta. Współczesne leczenie nieprzejściowego rodzaju choroby opiera się na adaptacji do nowej rzeczywistości, aby chory mógł cieszyć się jak najwyższą jakością życia.

Niektóre przyczyny ślepoty korowej, takie jak nowotwory złośliwe lub infekcje mogą być leczone bezpośrednio. W takim przypadku możliwe jest zapobiegnięcie dalszym uszkodzeniom mózgu, a nawet poprawa funkcji wzrokowych. Niezależnie od przyczyny neurologicznego upośledzenia widzenia – osoby cierpiące na ślepotę korową muszą znajdować się we ścisłej współpracy ze specjalistami, takimi jak okulista i neurolog. Dzięki temu możliwe jest odzyskanie wysokiej jakości życia nawet pomimo wyzwań związanych ze ślepotą korową.

 

Bibliografia:
Sujoy Sarkar; Koushik Tripathy, National Library of Medicine, Cortical Blindness, 2023
M. S. Aldrich, A. G. Alessi, R. W. Beck, S. Gilman, National Library of Medicine, Cortical blindness: etiology, diagnosis, and prognosis, 1987
Boston Children’s Hospital, Cortical Visual Impairment, 2021
Katsuei Shibuki, Ichiro Wakui, Takeo Fujimura, Masaru Tomikawa, Shin Hasegawa, Rapid Recovery From Cortical Blindness Caused by an Old Cerebral Infection, 2020
Helgi David Bjornsson, Nagham Al-Zubidi, MD, Gunjan Saluja, MD, S. Grace Prakalapakorn, MD, MPH, Dr. Priyanka Kumar, MD, Marcus M. Marcet, MD, Sarah Rodriguez, Cerebral Visual Impairment, 2023