Wada wzroku a poród naturalny

Poród naturalny to wymagający proces, który jest istotnym wydarzeniem w życiu kobiety. Jednak co się dzieje, gdy przyszła matka ma wadę wzroku? Czy stanowi ona przeszkodę dla bezpiecznego i udanego porodu naturalnego? Często powtarzane jest stwierdzenie, że wada wzroku jest wskazaniem do cesarskiego cięcia. Dowiedz się czy jest to prawda!

Ciąża a wzrok

Podczas ciąży kobieta doświadcza wzrostu stężenia hormonów, co może wpłynąć na jej narząd wzroku. Wiele przyszłych mam skarży się na różne problemy, takie jak suchość oczu, nietolerancję szkieł kontaktowych oraz pogorszenie ostrości widzenia. Czy ciąża może również wpłynąć na wady wzroku?

W przypadku krótkowzroczności, u niektórych kobiet może wystąpić niewielkie pogorszenie wady wzroku, zwykle o około pół dioptrii. Niemniej jednak, nie jest to powszechne zjawisko, i w większości przypadków myopia pozostaje na podobnym poziomie. Warto zaznaczyć, że przyszłe matki z innymi wadami wzroku, takimi jak nadwzroczność czy astygmatyzm, zazwyczaj nie doświadczają znaczących zmian w czasie ciąży.

Dolegliwości takie jak suchość oczu czy nadwrażliwość na światło to przejściowe objawy. Wzrost hormonów ciążowych może wpłynąć na produkcję łez oraz zmienić ich skład. Niektóre kobiety z wadami wzroku zmuszone są do rezygnacji ze szkieł kontaktowych na rzecz okularów korekcyjnych w okresie ciąży. Jest to związane z nietolerancją wynikającą m.in. ze zmiany składu filmu łzowego.

Czy wada wzroku jest przeciwwskazaniem do porodu naturalnego?

Kilka lat temu wady wzroku były często uważane za wskazanie do cięcia cesarskiego. Powszechne przekonanie zakładało, że skurcze parte mogą je pogłębiać, zwłaszcza w przypadku kobiet z wysokim stopniem krótkowzroczności. Jednak ta koncepcja była często pozbawiona solidnych podstaw medycznych.

Polskie Towarzystwo Ginekologiczne jasno określiło, że krótkowzroczność, nadwzroczność i astygmatyzm nie są bezpośrednim wskazaniem do cięcia cesarskiego. Dla wielu kobiet z wadami wzroku, niezależnie od ich stopnia zaawansowania, naturalny poród jest bezpieczny i możliwy. Warto zaznaczyć, że to stan dna oka i siatkówki jest kluczowym czynnikiem wpływającym na decyzję o rodzaju rozwiązania. Oznacza to, że nawet przy znacznym stopniu wady wzroku, jeśli oko pozostaje w dobrej kondycji, nie ma przeszkód do naturalnego porodu.

Jakie są przeciwwskazania do porodu naturalnego związane z narządem wzroku?

Decyzja dotycząca rodzaju porodu, czy to naturalnego czy poprzez cesarskie cięcie, to kwestia, która wiąże się z wieloma czynnikami, w tym stanem narządu wzroku kobiety. Nie każda wada refrakcji oraz schorzenie okulistyczne jest przeciwwskazaniem do porodu naturalnego. Zgodnie z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników, wskazaniem do cięcia cesarskiego jest:

Retinopatia cukrzycowa proliferacyjna

Retinopatia cukrzycowa proliferacyjna to zaawansowana postać zmian w siatkówce oka, która występuje u osób z cukrzycą. Jest to jedno z przeciwwskazań do porodu naturalnego. Skomplikowane zmiany w siatkówce zwiększają ryzyko jej odwarstwienia podczas skurczów porodowych, co może prowadzić do znacznego pogorszenia widzenia lub utraty wzroku.

Krótkowzroczność z neowaskularyzacją podsiatkówkową

Krótkowzroczność to jedna z najczęstszych wad wzroku. W większości przypadków nie jest to przeciwwskazanie do porodu naturalnego. Niemniej jednak, w połączeniu z neowaskularyzacją podsiatkówkową, czyli nowotworzeniem się patologicznych naczyń krwionośnych, może stanowić przeciwwskazanie. W takim przypadku, poród siłami natury może zwiększyć ryzyko odwarstwienia siatkówki, dlatego wskazane jest cięcie cesarskie.

Zaawansowana jaskra

Zaawansowana jaskra, szczególnie z towarzyszącymi jej znacznymi ubytkami w polu widzenia, jest kolejnym czynnikiem, który może wpłynąć na decyzję o rodzaju porodu. Wysoki wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego, który występuje podczas skurczów porodowych, może prowadzić do pogorszenia stanu oczu. Stanowi to zatem przeciwwskazania do porodu naturalnego.

Zaawansowany lub ostry stożek rogówki

Zaawansowany lub ostry stożek rogówki to stan, który wpływa na kształt oka, prowadząc do deformacji rogówki. Wpływa to na ostrość widzenia i funkcję oka. Podczas porodu naturalnego, duży wysiłek może pogłębić problem, dlatego wskazane jest cięcie cesarskie.

Stany pooperacyjne gałki ocznej

Osoby, które przeszły operacje gałki ocznej, mogą być bardziej podatne na urazy w tym obszarze podczas skurczów porodowych. To z kolei może prowadzić do komplikacji i pogorszenia widzenia. Lekarze odradzają poród naturalny szczególnie kobietom, które przeszły zabieg przyklejenia siatkówki. Istnieje bowiem ryzyko, że w trakcie parcia nastąpi jej ponowne odklejenie.

Ślepota korowa oraz surowicze odwarstwienie siatkówki w przebiegu stanów rzucawkowych

Ślepota korowa to upośledzenie wzroku związane z uszkodzeniem części wzrokowej kory potylicznej, która znajduje się w mózgu. Jeśli kobieta cierpi na ślepotę korową, jej zdolność do koordynacji i rozumienia otoczenia jest znacząco ograniczona. W przypadku tak poważnego uszczerbku na zdolnościach wzrokowych, poród naturalny może być wyjątkowo trudny i niebezpieczny zarówno dla matki, jak i dziecka. Surowicze odwarstwienie siatkówki to stan, w którym siatkówka odrywa się od tkanek podsiatkówkowych na skutek gromadzenia się płynu w przestrzeni podsiatkówkowej. W przypadku stanów rzucawkowych, skurcze i wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego mogą wpłynąć na pogorszenie tej sytuacji.

Nagłe stany okulistyczne

Nagłe stany okulistyczne, które wymagają natychmiastowej interwencji, stanowią bezwzględne przeciwwskazanie do porodu naturalnego. W takich sytuacjach, cesarskie cięcie jest konieczne, aby uniknąć dalszego pogorszenia stanu oczu.

Przygotowanie okulistyczne do porodu

Chociaż nie ma ścisłych zaleceń, że każda kobieta w ciąży powinna odwiedzić okulistę, to jednak jest to praktyka zalecana, zwłaszcza w pewnych okolicznościach. Wizyta u okulisty jest szczególnie wskazana, jeśli przyszła mama cierpi na problemy ze wzrokiem, choroby oczu, cukrzycę lub nadciśnienie tętnicze. Warto odwiedzić specjalistę na początku ciąży oraz po upływie 30. tygodnia, aby monitorować stan narządu wzroku.

Jeśli w trakcie badania okulistycznego wykryto jakiekolwiek problemy z narządem wzroku, w szczególności ryzyko odwarstwienia siatkówki, ważne jest dostarczenie lekarzowi prowadzącemu odpowiednich zaleceń od okulisty. To pozwala zespołowi medycznemu w szpitalu na dokładne poznanie stanu zdrowia matki i planowanie procedury porodu w zgodzie z zaleceniami okulisty.

 

Bibliografia:

1. Karska-Basta, I., Tarasiewicz, M., Kubicka-Trząska, A., Miniewicz, J., & Romanowska-Dixon, B. (2016). Cięcie cesarskie a zaburzenia związane z narządem wzroku [Cesarean section and eye disorders]. Ginekologia polska, 87(3), 217–221. https://doi.org/10.17772/gp/61752
2. https://journals.viamedica.pl/ginekologia_perinatologia_prakt/article/view/63344