Zapalenie spojówek – objawy, przyczyny i leczenie

Zapalenie spojówek to bardzo często występująca przypadłość okulistyczna. Dotyka zarówno dzieci, jak i dorosłych. Sprawdź jakie są objawy zapalenia spojówek i w jaki sposób należy je leczyć. Czy można złagodzić objawy zapalenia spojówek domowymi sposobami? Odpowiedzi znajdziesz w naszym artykule.

 

Zapalenie spojówek – na czym polega?

Zapalenie spojówek to termin określający stan zapalny błony śluzowej, która wyścieła wewnętrzną stronę powiek. Spojówka jest wyposażona w gruczoły wydzielające śluz. Jest to warstwa ochronna między gałką oczną a powieką. Śluz wytwarzany przez spojówkę zapobiega ocieraniu się tkanek, nawilża i zapewnia komfort. Zapalenie spojówek oznacza zaburzenie tych funkcji.

Skąd się bierze zapalenie spojówek?

Zapalenie spojówek jest dolegliwością bardzo nieprzyjemną i dość łatwo się rozprzestrzeniającą. To infekcja oka, która może zostać wywołana przez:

· bakterie
· wirusy
· alergie

Zapaleniem spojówek może się zarazić przez bezpośredni kontakt z chorą osobą. Do zakażenia może dojść także w wyniku kontaktu z przedmiotami dotykanymi wcześniej przez nosiciela.

Objawy zapalenia spojówek

Objawy zapalenia spojówek są dokuczliwe i trudno je zignorować. Bez względu na pochodzenie stanu zapalnego (infekcje czy alergie) – ogólne objawy są identyczne lub bardzo podobne.

Najczęściej podczas zapalenia spojówek obserwuje się:

• bolesne podrażnienie oczu
• zaczerwienienie powiek
• przekrwione białka gałek ocznych
• światłowstręt
• łzawienie
• swędzenie oczu i powiek
• uczucie pieczenia
• wrażenie obcego ciała w oku

Zapalenie spojówek wirusowe i bakteryjne – jak odróżnić objawy?

Jeśli zapalenie spojówek jest wywołane przez wirusy – chorobie towarzyszą również:

- powiększenie węzłów chłonnych przyusznych
- obecność grudek w spojówce powiekowej

Wirusowe zapalenie spojówek różni się od zapalenia wywołanego przez bakterie, ilością wydzieliny z oka. Przy infekcji spowodowanej przez wirusy – wydzielina jest niewielka. Bakteryjne zapalenie spojówek objawia się obfitą ropną wydzieliną. Po przebudzeniu się – osoba zakażona ma problem z otwarciem oczu z powodu sklejania się powiek i rzęs przez wydzielinę.

Charakterystyczne dla bakteryjnego zapalenia spojówek jest pojawienie się objawów najpierw w jednym oku. W ciągu kilku dni te same objawy pojawiają się na drugim oku. Dodatkowo występuje na powiekach wyraźny obrzęk.

Objawy alergicznego zapalenia spojówek

• silny świąd okolic oczu
• nadwrażliwość na światło
• łzawienie
• zaczerwienienie oczu

Bakteryjne zapalenie spojówek - przyczyny

Zapalenie spojówek może mieć trzy zasadnicze podłoża. Bakteryjne zapalenie spojówek jest spowodowane rozwojem szczepów bakterii, np. gronkowca złocistego, paciorkowca, dwoinki zapalenia płuc. W rzadkich przypadkach schorzenie to może mieć związek z rozwojem boreliozy.

Wirusowe zapalenie spojówek - przyczyny

Przyczyną zapalenia spojówek mogą być:

• adenowirusy
• wirus opryszczki
• wirus brodawczaka ludzkiego
• wirus półpaśca
• wirus ospy wietrznej

Przy wirusowym zapaleniu spojówek mogą współwystępować takie symptomy dodatkowe, jak gorączka oraz infekcja górnych dróg oddechowych.
Zarówno w przypadku wirusowego, jak i bakteryjnego zapalenia spojówek, przyczyną jest kontakt z drobnoustrojami. Choroba rozprzestrzenia się np. poprzez podanie ręki lub jakiekolwiek inne fizyczne zetknięcie. Bakterie i wirusy, powodujące zapalenie spojówek, przenoszą się na różnych powierzchniach, pozostają na przedmiotach codziennego użytku: ręcznikach, ubraniach, sztućcach. Jest to możliwe także na basenie, bowiem bakterie mogą przetrwać nawet w chlorowanej wodzie.

Przyczyny alergicznego zapalenia spojówek

Zapalenie spojówek może być wywołane przez alergię. Przyczyną są najczęściej uczulenia na pyłki drzew i traw, co przynosi objawy z reguły między marcem a wrześniem. Alergie, które mogą występować bez względu na porę roku to uczulenie na roztocza i spory pleśni.

Zapalenie spojówek u dzieci

Zapalenie spojówek u dzieci ma dokładnie te same objawy co u dorosłych, a więc podrażnienie i bolesność oka, zaczerwienienie i wydzielina ropna. Droga zakażenia także jest analogiczna. Zapalenie spojówek u dzieci rozprzestrzenia się bardzo łatwo w grupie przedszkolaków i w szkole – podczas zajęć i zabawy. Zapalenie spojówek u dzieci może być również spowodowane alergią – przyczyny i objawy są takie same jak u dorosłych.

Zapalenie spojówek u dziecka może także nastąpić w pierwszych dniach życia. Jeśli matka jest nosicielką choroby wenerycznej (np. spowodowanej przez bakterie chlamydia lub rzeżączki) do zakażenia noworodka dochodzi w trakcie porodu siłami natury. Jednak zdarza się to obecnie bardzo rzadko, ponieważ powszechną praktyką na oddziałach szpitalnych jest zabieg Credego. Po porodzie zakrapla się oczy noworodka specjalnym roztworem, który chroni przed zakażeniem.

Wirusowe zapalenie spojówek u dzieci często jest infekcją, która towarzyszy typowym chorobom wieku dziecięcego. Objawy zapalenia spojówek u dziecka obserwowane są podczas:

• grypy
• różyczki
• świnki
• odry

Zaczerwienienie oczu, podrażnienie i bolesność pojawiają się podczas sezonowych przeziębień. Górne drogi oddechowe, czyli jama nosowa jest połączona kanalikiem nosowo-łzowym z woreczkiem łzowym. Tą drogą dochodzi do rozprzestrzeniania się infekcji.

Sprawdź jak zaradzić ropiejącym oczom u dziecka.

Leczenie zapalenia spojówek

Leczenie zapalenia spojówek jest uzależnione od źródła infekcji. Bakteryjne zapalenie spojówek należy do chorób samoograniczających się, a to oznacza, że jej objawy najczęściej ustępują samoistnie w ciągu 3 – 5 dni. Jeśli po tym czasie objawy zapalenia spojówek nadal są odczuwane – wówczas należy zgłosić się do okulisty.

Przewlekłe zapalenie spojówek wywołane przez bakterie leczone jest przy użyciu antybiotyków w postaci kropli, maści lub leków doustnych. W procesie leczenia zapalenia spojówek wywołanego przez bakterie ważne jest, by leki przyjmował także partner seksualny.

Skuteczność terapii jest uzależniona od odpowiedniego doboru leku. Lekarz może skierować nas na badanie wydzieliny powstającej w oku, by mieć pewność przez jaki szczep bakterii zostało zaatakowane oko pacjenta.

W przypadku chorób wirusowych lekarz zaleca stosowną terapię, leki przeciwzapalne i wzmacniające. Przy wirusowym zapaleniu spojówek stosuje się leczenie objawowe. To oznacza łagodzenie oznak infekcji dolegliwości za pomocą:

• okładów na oczy
• aplikowaniem sztucznych łez
• podawaniem kropli łagodzących

Leczenie zapalenia spojówek wywołanego alergią, polega na podawaniu leków przeciwhistaminowych. Pomocne są także preparaty, które obkurczają naczynia krwionośne, zmniejszając przekrwienie. Dobre rezultaty w leczeniu alergicznego zapalenia spojówek przynoszą środki na bazie naturalnych substancji, takich jak rumianek, świetlik i aloes. Ulgę przynoszą krople do oczu wzbogacone właśnie o te substancje łagodzące.

Zobacz także >> jak prawidłowo zakraplać oczy

Jak uniknąć zapalenia spojówek?

Zapalenie spojówek nie stanowi zagrożenia dla zdrowia, lecz jest dolegliwością bardzo uciążliwą. Dyskomfort i ból pogarszają samopoczucie i przeszkadzają w codziennych czynnościach. Aby zapobiegać zapaleniu spojówek, należy przede wszystkim zwracać uwagę na higienę. Stosuj poniższe wskazówki, a zmniejszysz ryzyko zachorowania na zapalenie spojówek:

• często myj ręce
• unikaj dotykania oczu i okolic
• nigdy nie korzystaj z testerów kosmetyków w drogeriach
• nie pożyczaj swoich kosmetyków ani akcesoriów higienicznych innym osobom, ani nie używaj cudzych
• jeśli używasz soczewek kontaktowych – dbaj o ich codzienną pielęgnację i warunki przechowywania
• korzystaj tylko z własnego ręcznika
• w przypadku uczuleń – unikaj kontaktu z alergenami

Zapalenie spojówek – domowe sposoby

Jak złagodzić objawy zapalenia spojówek domowymi sposobami? Oto kilka metod, które masz w swoim domu w zasięgu ręki:

• chłodne kompresy na oczy
• łagodzące krople do oczu
• okłady z rumianku lub czarnej herbaty (torebki po herbacie ekspresowej lub nasączone waciki)
• przemywanie powiek i oczyszczanie z ropnej wydzieliny wacikiem nasączony naparem z rumianku
• na czas leczenia zrezygnuj z soczewek kontaktowych.
  
  

 

Bibliografia:

1. K. Boyd, Conjunctivitis: What Is Pink Eye? American Academy Of Ophtomalogy (dostęp: 17.03.2023).
2. A.A. Azari, A. Arabi, Conjunctivitis: A Systematic Review, Journal of ophthalmic & vision research 2020 Jul-Sep; 15(3): 372–395 (dostęp: 17.03.2023).
3. A. Zentani, J. Burslem, Towards evidence based emergency medicine: best BETs from the Manchester Royal Infirmary. BET 4: use of litmus paper in chemical eye injury (dostęp: 17.03.2023).
4. D.T. Gudel, Quick Home Remedies for Pink Eye, American Academy Of Ophtomalogy (dostęp: 17.03.2023).