Bielmo na oku – skąd się bierze?

Bielmo na oku to choroba, która bardzo utrudnia normalne funkcjonowanie. Znana jest ludziom od wieków, dlatego też bielmo na oku stało się pewną metaforą oznaczającą brak zdolności widzenia, niedostrzegania rzeczywistości, przesłonięcie obrazu. Na czym dokładnie polega to schorzenie i skąd się bierze? Czy bielmo na oku można wyleczyć? Oto co znajdziesz w naszym artykule:

Bielmo na oku – na czym polega?

Bielmo na oku, tak jak wskazuje nazwa, polega na zabieleniu powierzchni oka. Zdrowe oko jest otoczone przezroczystą, bezbarwną rogówką, które przepuszcza światło. Omawiana choroba oczu, nazywana także leukomą, polega na zmętnieniu rogówki.

Bielmo na oku to w rzeczywistości blizny rogówki. Przezierna dotychczas zewnętrzna warstwa oka, staje się mleczno-szara i traci swoją transparentność. Światło przedostaje się do oka w bardzo ograniczonym stopniu. Bielmo na oku może mieć różne rozmiary oraz nasilenie. Porównaj to z zaćmą jądrową.

Objawy bielma na oku

Bielmo na oku w zaawansowanej fazie choroby, jest łatwo dostrzegalne przez inne osoby z otoczenia. Jedno oko wyraźnie różni się od drugiego. Tęczówka i źrenica sprawiają wrażenie jakby były za mgłą. Dla osoby dotkniętej bielmem na oku oznacza to upośledzone widzenie. Obraz jest niewyraźny, kontury obiektów rozmyte, trudno rozpoznać kolory. Rozwój bielma na oku stopniowo pogarsza sprawność wzroku, aż do całkowitej utraty wzroku w chorym oku.

Utrudnienia wywołane bielmem na oku są uzależnione od rozległości zmętnienia. Jeśli znajduje się ono na obrzeżach – jest to mniej uciążliwe, niż gdy bielmo powstaje w centralnej strefie oka. Wraz z pogorszeniem się ostrości wzroku, mogą pojawić się następujące objawy:

• nasilone łzawienie
• inne wydzieliny w oku
• ból gałki ocznej
• podrażnienie, zaczerwienienie

Przyczyny bielma na oku

Przyczyną bielma na oku mogą być niektóre choroby przewlekłe, takie jak cukrzyca i nadciśnienie. Różnego typu dystrofie (czyli zaburzenia w odżywianiu tkanek) również dotyczą oczu, np. dystrofia Fuchsa. Zmętnienie rogówki wynika także z wrodzonych chorób (np. zespół Petersa), które są odpowiedzialne za nieprawidłowe działanie niektórych funkcji organizmu.

Bielmo na oku może powstać jako skutek zlekceważenia objawów zapalenia rogówki. Pogłębiający się stan zapalny oka zaburza jego fizjologię i prowadzi do tworzenia blizn. Bielmo na oku może powstać również w wyniku gwałtownego rozwoju jaskry. W bardzo rzadkich przypadkach zmętnienie rogówki powstaje wskutek komplikacji po zabiegu usunięcia zaćmy, czyli zmętniałej soczewki oka.

Inną przyczyną bielma na oku może być uszkodzenie spowodowane uderzeniem lub innym urazem, które pozostawia po sobie blizny na rogówce. Podobne zagrożenie niesie kontakt z niebezpiecznymi substancjami chemicznymi – płynami, oparami itp.

Wśród przyczyn bielma na oku wymienia się także czynniki jatrogenne, co dotyczy sytuacji, gdy pacjent bez kontroli lekarza sam stosuje leki. Zdarza się to w przypadku kropli znieczulających, które używane w domu według własnego uznania, mogą wywołać fatalne zmiany w rogówce.

Bielmo na oku – jak zapobiegać?

Zapobieganie bielmu na oku polega przede wszystkim na higienie i redukowaniu ryzyka infekcji oka. Niebezpieczeństwo urazów, które mogą powstać w trakcie pracy, należy zminimalizować poprzez przestrzeganie zasad BHP. Podstawą jest stosowanie ochronnych okularów.

W przypadku stanów zapalnych i chorób towarzyszących, najważniejsze jest kontrolowanie stanu zdrowia oczu i wizyty kontrolne. Jeśli zauważysz niepokojące sygnały – zgłoś się na wizytę u okulisty. Im szybciej rozpoznany zostanie problem, tym większe są szanse na skuteczne leczenie.

Bielmo na oku – jakie badania są potrzebne?

Rozpoznanie bielma na oku wymaga zrobienia kilku specjalistycznych badań. W pierwszej kolejności okulista wykona badanie ostrości wzroku, by ustalić jak zaawansowany jest problem. Rozległość zmian i dokładny obraz gałki ocznej uzyskamy poprzez badanie w lampie szczelinowej. Jeśli zachodzi podejrzenie, że bielmo na oku powstało wskutek choroby przewlekłej – lekarz przeprowadzi także badanie ciśnienia w oku.

Na podstawie powyższych badań ocenia się stan zaawansowania choroby. Bielmo na oku lekarze określają w trójstopniowej skali:

• zamglenia, które powstają jako pierwsze symptomy bielma na oku
• plamki – blizny tworzące barierę w przejrzystości rogówki
• bielmo – zaawansowana postać problemu, gdy zmętnienie rogówki blokuje w znacznym stopniu przepuszczalność światła

Czy bielmo na oku można wyleczyć?

Leczenie bielma na oku musi uwzględniać przyczyny choroby. Więc jeśli np. objawy bielma na oku wystąpiły jako rezultat jaskry – to w tym kierunku należy rozpocząć leczenie. Jeżeli lekarz zdiagnozuje u chorego stan zapalny, konieczne będzie wdrożenie lekarstw przeciwzapalnych.

Leczenie bielma na oku zależy od zaawansowania zmętnienia rogówki. W najtrudniejszych przypadkach, gdy blizny rogówki są mocno utrwalone, lekarz może zaproponować laserowe wycięcie warstwy rogówki (LASIK). Nieodwracalne zmiany zaburzające widzenie mogą być leczone poprzez różne rodzaje przeszczepów rogówki:

• przeszczep warstwowy przedni i tylny
• przeszczep rogówki drążący
• przeszczep błony owodniowej

W zasięgu leczenia bielma na oku jest także keratektomia, która wykorzystuje światło ultrafioletowe. Ten rodzaj zabiegu stosowany jest przy dystrofiach i chorobach zwyrodnieniowych.

Leczenie bielma na oku to dość długotrwały proces, bowiem oprócz samego zabiegu, musi uwzględniać także rekonwalescencję i regenerację. Pacjent, który doświadczył bielma na oku, musi pozostawać pod kontrolą specjalisty, ponieważ istnieje ryzyko odnowienia się choroby. Nawroty bielma na oku są notowane w przypadku zakażeń wirusowych, wywoływanych przez wirusy opryszczki.

 

Bibliografia:

1. M. Burton, Corneal blindness. Prevention, treatment and rehabilitation [w:] Community Eye Health 2009 Dec. 22(71) (dostęp: 30.05.2023).
2. D. Robaei, S. Watson, Corneal blindness: a global problem [w:] Clinical & experimental ophthalmology 2014 Apr;42(3) (dostęp: 30.05.2023).
3. I. Almeida, L. Dias, J. Jesus, I. Fonseca, M. Matias, J. Pedro, Optical coherence tomography angiography in herpetic leucoma [w:] BMC medical imaging 2022 Feb 3;22(1) (dostęp: 30.05.2023).