Hashimoto a wzrok. Jak choroby tarczycy wpływają na oczy?

Choroba Hashimoto, znana również jako przewlekłe limfocytowe zapalenie tarczycy, to jedna z najczęstszych przyczyn niedoczynności tarczycy, która wpływa na wiele układów w organizmie. Choć zazwyczaj kojarzona jest z problemami metabolicznymi, zmęczeniem i przyrostem masy ciała, ma również znaczący wpływ na wzrok i zdrowie oczu. W niniejszym artykule przyjrzymy się, w jaki sposób choroba Hashimoto i inne zaburzenia tarczycy mogą wpłynąć na oczy.

Czym jest choroba Hashimoto i jak wpływa na organizm?

Choroba Hashimoto to autoimmunologiczne schorzenie, w którym układ odpornościowy atakuje komórki tarczycy, co prowadzi do jej przewlekłego zapalenia i uszkodzenia. Tarczyca, mały gruczoł umiejscowiony u podstawy szyi, odgrywa kluczową rolę w regulowaniu metabolizmu poprzez produkcję hormonów tyroksyny (T4) i trójjodotyroniny (T3). Kiedy tarczyca nie produkuje wystarczającej ilości hormonów, zaczynają występować różne objawy, w tym te związane z oczami.

Jak tarczyca wpływa na oczy?

Zdrowa tarczyca ma kluczowe znaczenie dla wielu układów w organizmie, w tym dla układu wzrokowego. Oczy są wrażliwe na zmiany hormonalne, a zaburzenia w funkcjonowaniu tarczycy mogą prowadzić do problemów z narządem wzroku. Niedobór hormonów tarczycy może wpływać na różne struktury oka, w tym powieki, rogówkę, mięśnie oraz nerw wzrokowy. W przypadku choroby Hashimoto, pacjenci często zgłaszają objawy takie jak suchość oczu, zaburzenia widzenia czy męczliwość wzroku. Istnieją też schorzenia oczu, które są ściśle związane z chorobami tarczycy, takie jak orbitopatia tarczycowa.

Orbitopatia tarczycowa

Jednym z najbardziej znanych schorzeń oczu związanych z zaburzeniami tarczycy, w tym Hashimoto, jest orbitopatia tarczycowa (znana także jako oftalmopatia Gravesa). Choć jest ona częściej kojarzona z chorobą Gravesa-Basedowa (nadczynność tarczycy), może występować także u pacjentów z Hashimoto.

Główne objawy orbitopatii tarczycowej:

• Wytrzeszcz oczu (egzoftalmia) ,
• Ból i zaczerwienienie oczu,
• Podwójne widzenie (diplopia),
• Zaburzenia ruchomości gałek ocznych,
• Obrzęk powiek i worki pod oczami.

Suchość oczu

Jednym z częstszych objawów oczu u pacjentów z Hashimoto jest suchość oczu, która wynika z upośledzonej produkcji łez. Hormony tarczycy mają wpływ na funkcjonowanie gruczołów łzowych, a ich niedobór prowadzi do zmniejszenia ilości wydzielanych łez. Skutkiem tego jest zespół suchego oka (ZSO).

Objawy zespołu suchego oka:

• Pieczenie, swędzenie i kłucie oczu,
• Uczucie piasku lub ciała obcego pod powiekami,
• Nadwrażliwość na światło,
• Zaczerwienienie oczu i okresowe łzawienie.

Warto zauważyć, że osoby z Hashimoto mogą mieć również zmniejszoną zdolność regeneracji powierzchni rogówki, co dodatkowo zaostrza objawy suchości oczu.

Zaburzenia ostrości widzenia

Jednym z najczęściej spotykanych objawów ocznych w niedoczynności tarczycy są zaburzenia ostrości widzenia. Pacjenci często skarżą się na rozmazany obraz, który może utrudniać codzienne czynności, takie jak czytanie, prowadzenie pojazdów czy praca przy komputerze. Wynika to z faktu, że hormony tarczycy wpływają na pracę mięśni. Dochodzi wówczas do zaburzeń takich jak podwójne widzenie, rozmycie lub trudności w dostosowywaniu ostrości wzroku na rożne odległości.

Warto podkreślić, że te zaburzenia mogą mieć charakter przemijający – pogorszenie wzroku może występować okresowo, np. przy większym zmęczeniu lub dłuższej ekspozycji na sztuczne światło. W niektórych przypadkach dochodzi również do nadwrażliwości na światło, co dodatkowo komplikuje sytuację.

Męczliwość wzroku

Męczliwość wzroku to kolejny objaw często występujący u pacjentów z Hashimoto. Polega ona na szybkim zmęczeniu oczu podczas pracy wymagającej skupienia wzroku, jak np. długotrwałe korzystanie z komputera, czytanie książek czy oglądanie telewizji. Osoby z niedoczynnością tarczycy mogą odczuwać uczucie ciężkości powiek oraz zmniejszoną tolerancję na intensywne światło, co może powodować dyskomfort w jasnym otoczeniu.

Zmęczenie oczu jest ściśle powiązane z ogólnym osłabieniem organizmu, które jest typowe dla pacjentów z niedoczynnością tarczycy. Spowolnienie procesów metabolicznych w organizmie, w tym w mięśniach odpowiedzialnych za ruchy gałek ocznych, sprawia, że oczy szybciej się męczą i nie są w stanie pracować z pełną wydajnością przez dłuższy czas. W rezultacie pacjenci mogą odczuwać potrzebę częstszych przerw w pracy wymagającej intensywnego używania wzroku.

Diagnostyka i leczenie problemów ze wzrokiem przy Hashimoto

Diagnostyka problemów wzrokowych u osób z Hashimoto wymaga kompleksowego podejścia. W pierwszej kolejności pacjent powinien zgłosić się do okulisty, który dokładnie zbada stan oczu oraz oceni poziom nawilżenia gałki ocznej, ruchomość mięśni ocznych i ewentualne objawy zapalne.

Zaleca się również regularne konsultacje z endokrynologiem, który na podstawie wyników badań hormonalnych oceni funkcję tarczycy i dostosuje leczenie farmakologiczne. Często bowiem odpowiednie wyrównanie poziomu hormonów tarczycy może złagodzić niektóre objawy oczne.

Leczenie problemów wzrokowych związanych z Hashimoto może obejmować:

• Sztuczne łzy i krople nawilżające - w leczeniu suchości oczu powszechnie stosuje się krople nawilżające, które zastępują naturalne łzy. Pomagają one utrzymać odpowiednie nawilżenie powierzchni gałki ocznej i zapobiegają podrażnieniom.
  
  
• Leczenie przeciwzapalne - jeśli stan zapalny tkanek wokół oczu jest poważny, lekarz może przepisać leki przeciwzapalne, takie jak kortykosteroidy, które zmniejszają obrzęk i stan zapalny w okolicy oczu.
  
  
• Okulary korekcyjne - w przypadku zaburzeń ostrości widzenia spowodowanych osłabieniem mięśni, mogą być pomocne okulary z odpowiednią korekcją. W niektórych przypadkach stosuje się okulary pryzmatyczne w celu poprawy widzenia obuocznego i złagodzenia podwójnego widzenia.

 

Bibliografia:

1. https://healthmatch.io/hashimotos-disease/thyroid-eye-disease-hashimotos#what-is-thyroid-eye-disease
2. https://www.webmd.com/eye-health/dry-eyes-thyroid
3. https://www.brighamandwomens.org/neurology/neuro-ophthalmology/thyroid-eye-disease
4. https://www.mp.pl/pacjent/endokrynologia/choroby/77782,choroba-hashimoto-co-to-objawy-badania-leczenie
5. Tjiang, H., Lahooti, H., McCorquodale, T., Parmar, K. R., & Wall, J. R. (2010). Eye and eyelid abnormalities are common in patients with Hashimoto's thyroiditis. Thyroid : official journal of the American Thyroid Association, 20(3), 287–290. https://doi.org/10.1089/thy.2009.0199