Kiedy wada wzroku się zatrzymuje?

Wzrok to jeden z najważniejszych zmysłów człowieka, umożliwiający nam postrzeganie świata i odbieranie informacji z niego płynących. Niemniej jednak, wiele osób doświadcza pewnych trudności związanych z wadami refrakcji. Pytanie "kiedy wada wzroku się zatrzymuje?" jest złożone i nie ma na nie jednoznacznej odpowiedzi. Może ona ulegać różnym zmianom w ciągu życia i wpływa na to wiele czynników.

Rozwój wzroku w dzieciństwie i młodości

Wada wzroku często rozwija się już we wczesnym dzieciństwie lub w okresie dojrzewania. To właśnie wtedy oko osiąga swoją ostateczną wielkość i kształt. Wada refrakcji może się wtedy pogłębiać, aż osiągnie swój punkt kulminacyjny. Dlatego też ważne jest regularne badanie wzroku u dzieci i młodzieży, które umożliwi wczesne wykrycie ewentualnych problemów i wad wzroku.

U małych dzieci oczy zazwyczaj są nadwzroczne, z uwagi na ciągle rozwijający się narząd wzroku. Jest to tzw. nadwzroczność fizjologiczna i jest ona całkowicie normalnym stanem. Z czasem zachodzi proces emmetropizacji, czyli dążenia oka do miarowości. W miarę jego postępowania dochodzi do zmian w obrębie narządu wzroku, związanych m.in. ze zwiększaniem się długości osiowej gałki ocznej. W konsekwencji tego, jeśli nie występują inne wady refrakcji, wzrok dziecka staje się miarowy.

W tym okresie najczęściej dochodzi również do rozwoju myopii, czyli krótkowzroczności. Jest to spowodowane głównie czynnikami środowiskowymi, ale również genetycznymi. Dzieci spędzające wiele godzin dziennie na nauce czy zabawie w bliskiej odległości patrzenia są szczególnie narażone na rozwój tej wady. Dlatego niezwykle istotne jest, by zadbać o odpowiednią ilość czasu spędzanego na świeżym powietrzu i redukcję godzin przed ekranami urządzeń elektronicznych. Myopia jest najczęściej pojawiającą się wadą wzroku na świecie, a jej występowanie określa się już mianem epidemii. Na szczęście istnieje kilka skutecznych sposobów na to, by spowolnić progresję krótkowzroczności.

Dowiedz się również czy wada wzroku minus może się cofnąć!

Wzrok w wieku dorosłym

Wiele osób zauważa, że ich wada wzroku ustabilizowała się w wieku dorosłym. W miarę jak organizm osiąga pełną dojrzałość, procesy wzrostu i zmian w oku zwalniają. Dla niektórych osób wada wzroku może się ustabilizować w wieku nastoletnim, podczas gdy dla innych może to nastąpić w okresie wczesnej dorosłości. Szacuje się, że zwykle wartość wady refrakcji ulega zatrzymaniu, lub przynajmniej znacznemu spowolnieniu, około 20. roku życia. Jednak nawet jeśli wada wzroku wydaje się ustabilizowana, nadal istnieje ryzyko, że może ona ulec pewnym zmianom w późniejszym życiu, zwłaszcza w wyniku starzenia się organizmu.

Starzenie się a wada wzroku

Starzenie się organizmu ma ogromny wpływ na różne aspekty naszego zdrowia, w tym na nasz wzrok. Gdy starzejemy się, tkanki oka ulegają naturalnym procesom degeneracyjnym, co może wpłynąć na jakość widzenia. Z biegiem lat każda osoba zacznie zmagać się z skutkami prezbiopii, czyli trudnościami w czytaniu lub skupianiu się na bliskich obiektach. Zmiany te wynikają z utraty elastyczności soczewki oka. W normalnych warunkach naturalna wewnątrzgałkowa soczewka zmienia swój kształt, umożliwiając akomodację, czyli dostosowywanie się oka do różnych odległości patrzenia. Po 40. roku życia zdolności akomodacyjne spadają, przez co osoby takie coraz bardziej oddalają obserwowany obiekt od oczu, w celu jego wyostrzenia. Jest to fizjologiczny i normalny proces, który niestety dotknie każdego z nas, nawet osoby cieszące się idealnym wzrokiem przez całe dotychczasowe życie.

Wpływ stylu życia i czynników zewnętrznych

Styl życia i czynniki zewnętrzne również mogą wpływać na ewolucję wady wzroku. Osoby spędzające wiele czasu przed ekranami komputerów, smartfonów i telewizorów, mogą doświadczać zmęczenia oczu i problemów ze skupianiem wzroku. To może prowadzić do subiektywnego pogorszenia ostrości widzenia, chociaż sama wada wzroku może pozostać względnie stabilna. Jest to konsekwencją np. zaburzeń akomodacji, wśród których wyróżnić można spazm akomodacyjny, prowadzący do pseudomyopii. Jest to stan, w którym osoba miarowa, ma problem z widzeniem daleko umieszczonych obiektów (tak jak w przypadku krótkowzroczności) ze względu na ciągłe napięcie mięśnia rzęskowego odpowiadającego za akomodację. Regularne przerwy od ekranów, odpowiednie oświetlenie i wykonywanie ćwiczeń wzrokowych mogą pomóc złagodzić te objawy.

Korekcja wady wzroku

Wielu ludzi z wadami wzroku decyduje się na korekcję za pomocą okularów korekcyjnych, soczewek kontaktowych lub nawet zabiegów, takich jak operacja laserowa. Korekcja wady wzroku może dostarczyć ulgi i poprawić jakość życia, ale ważne jest zrozumienie, że zmiany w obrębie narządu wzroku zachodzą cały czas. Osoby, które korzystają z korekcji w postaci okularów lub soczewek kontaktowych, powinny regularnie odwiedzać specjalistę – okulistę lub optometrystę, aby monitorować stan swojego narządu wzroku i w miarę potrzeby zmieniać wartość korekcji. Wiele osób zastanawia się również czy wzrok może się poprawić po noszeniu okularów? Rozwiewając wszelkie wątpliwości – okulary nie zmniejszają wady wzroku, a pozwalają jedynie na wyraźne widzenie mimo istniejącej wady refrakcji.

Pytanie "kiedy wada wzroku się zatrzymuje?" nie posiada jednoznacznej odpowiedzi, ponieważ to, czy i kiedy wada wzroku się ustabilizuje, może różnić się w zależności od osoby, jej wieku, stylu życia i innych czynników. Podlega ona zmianom w różnych okresach życia, a starzenie się organizmu dodatkowo wpływa na jakość naszego widzenia. Dlatego też regularne badania wzroku i konsultacje ze specjalistami są kluczowe dla utrzymania zdrowych oczu przez całe życie.

 

Bibliografia:

1. https://www.allaboutvision.com/conditions/refractive-errors/does-myopia-progression-stop-at-certain-age/
2. https://mykidsvision.org/knowledge-centre/when-should-we-start-myopia-control-and-when-should-we-stop
3. https://eyewiki.aao.org/Hyperopia#Prognosis
4. https://www.faqsclear.com/does-presbyopia-stop-progressing/