Owrzodzenie rogówki – skąd się bierze?

Owrzodzenie rogówki jest groźnym stanem, który może spowodować znaczne uszkodzenia oka. Trudno gojące się rany wywołują ból, zaczerwienienie gałki ocznej i pogorszenie wzroku. Przyczyną owrzodzenia rogówki są zakażenia bakteryjne, grzybicze oraz kontakt z pierwotniakami. Sprawdź w jaki sposób dochodzi do infekcji i jak się ją leczy.

Owrzodzenie rogówki – co to jest?

Owrzodzenie rogówki jest to stan zapalny powstający w warstwie otaczającej gałkę oczną. Rogówka jest bardzo wrażliwą tkanką, dlatego wszelkie infekcje tej sfery objawiają się silnym bólem. Gdy do oka dostaną się drobnoustroje, na rogówce tworzą się rany, nacieki i obrzęki. To zaburza przezierność rogówki i wywołuje uciążliwe reakcje utrudniające normalne widzenie.

Skąd bierze się owrzodzenie rogówki?

Istnieje kilka czynników wywołujących owrzodzenie rogówki. Najczęstszą przyczyną groźnego stanu zapalnego są:

• bakterie
• grzyby
• pierwotniaki

Owrzodzenie rogówki może także wynikać z zupełnie innego powodu. Niektóre choroby autoimmunologiczne charakteryzują się objawem towarzyszącym właśnie w postaci owrzodzenia rogówki. Wówczas mamy do czynienia z mechanizmem choroby, gdy układ odpornościowy działa na szkodę własnego organizmu. To zjawisko jest spotykane u pacjentów zmagających się z:

• reumatoidalnym zapaleniem stawów
• zespołem Churga-Straussa
• zapaleniem wielochrząstkowym
• ziarniakiem Wegenera
• guzkowym zapaleniem tętnic
• mikroskopowym zapaleniem wielonaczyniowym
• toczniem rumieniowatym układowym

Owrzodzenie rogówki – w jaki sposób może dojść do infekcji?

Do infekcji grzybiczej, bakteryjnej oraz wywołanej przez pierwotniaki, może dojść w podobnych okolicznościach. Istotne zagrożenie dotyczy osób noszących soczewki kontaktowe bez zachowania zasad higieny. Przemywanie soczewek w wodzie z kranu, brak dezynfekcji specjalnym płynem, noszenie ich zbyt długo, kąpiel i spanie w soczewkach – to wszystko sprzyja namnażaniu się drobnoustrojów.

>> Jeśli szukasz więcej informacji o soczewkach kontaktowych – zajrzyj na Bezokularow.pl

Do owrzodzenie rogówki dochodzi również w wyniku urazu. Wraz z ciałem obcym do oka mogą dostać się chorobotwórcze bakterie i grzyby. Infekcje występują także w przypadku:

• komplikacji po zabiegach
• jako powikłanie w zespole suchego oka
• postępujących stanów zapalnych w innych częściach gałki ocznej

Objawy owrzodzenia rogówki

Część objawów owrzodzenia rogówki dla każdego typu infekcji jest bardzo zbliżona:

• pogorszenie ostrości widzenia
• ból i zaczerwienienie oka
• zmętnienie rogówki
• światłowstręt
• wydzielina ropna
• kurcze powiek

Jak rozróżnić przyczynę owrzodzenia rogówki?

Bakterie

Pewne symptomy owrzodzenia rogówki różnią się w zależności od typu infekcji. Gdy przyczyną są bakterie (gronkowce, paciorkowce lub pałeczki ropy błękitnej), to takie zakażenie charakteryzuje się gromadzeniem osadów żółtych, szarych lub białych. Przekrwienie pojawia się w odległości 5 mm od tęczówki. Towarzyszy temu obrzęk powiek i spojówek.

Grzyby

Infekcja grzybicza jest wywoływana zazwyczaj przez Candida, Aspergillus lub Fusarium. To co odróżnia takie schorzenie, to kraterowate owrzodzenie o niewyraźnych krawędziach. Występują też nitkowate zmiany, białe wypustki i nacieki ropnej wydzieliny w środkowej części rogówki. Ropa może zbierać się w przedniej komorze oka, wówczas mamy do czynienia z ropostkiem.

Pierwotniaki

Pierwotniaki wywołujące zakażenie występują powszechnie w środowisku naturalnym. Do infekcji dochodzi zwykle w wyniku braku higieny podczas korzystania z soczewek kontaktowych. Sygnałem jest zaburzenie ostrości wzroku, pieczenie i ból oka, lecz bez dostrzegalnych uszkodzeń nabłonka i ropnej wydzieliny. Z tego powodu owrzodzenie rogówki spowodowane przez pierwotniaki, może zostać mylnie zinterpretowane jako objawy zespołu suchego oka. Infekcja tego typu objawia się też szarymi naciekami rozchodzącymi się promieniście lub drobnymi rozsianymi zmianami.

Konsekwencje owrzodzenia rogówki

Owrzodzenie rogówki stanowi duże zagrożenie dla wzroku, dlatego jakiekolwiek objawy stanu zapalnego powinny być niezwłocznie skonsultowane z okulistą. Zmętnienia rogówki wywołane infekcją mogą prowadzić do rozwoju bielma na oku. Nieprawidłowości w krążeniu cieczy w gałce ocznej przyczyniają się do jaskry wtórnej.

Uszkodzenia spowodowane owrzodzeniem rogówki mogą być przyczyną garbiaka, a także bardzo groźnej perforacji. Niekiedy konieczne jest przeprowadzenie transplantacji rogówki w celu ratowania wzroku. W rzadkich sytuacjach uszkodzenia osiągają na tyle poważną skalę, że jedyną opcją pozostaje usunięcie gałki ocznej (enukleacja).

Diagnostyka owrzodzenia rogówki i leczenie

Diagnostyka owrzodzenia rogówki musi uwzględniać rozpoznanie przyczyn stanu zapalnego. Leczenie infekcji dostosowywane jest do czynników wywołujących problem. Niezbędne jest wykonanie badania w lampie szczelinowej. Pacjent z podejrzeniem owrzodzenia rogówki jest też kierowany na badanie dna oka. A jeśli brak przezierności rogówki uniemożliwia przeprowadzenie badania – wykonuje się USG oka.

Dodatkowa diagnostyka u osób z objawami owrzodzenia rogówki obejmuje tonometrię, czyli badanie ciśnienia w oku. Jeżeli specjalista uzna za wskazane sprawdzenie wydzielania przez oko łez – potrzebne będzie przeprowadzenie testu Schirmera.

Leczenie owrzodzenia rogówki w pierwszym kroku ma na celu złagodzenie bólu i wsparcie funkcji ochronnych. Do tego wykorzystuje się nawilżające krople do oczu i środki redukujące ból. Jeśli infekcja została wywołana przez bakterie, pacjent otrzymuje antybiotyk. Jeśli owrzodzenie rogówki jest wołane grzybami – stosuje się środki przeciwgrzybicze.

Pozostałe metody leczenia owrzodzenia rogówki to także leki immunosupresyjne, soczewki terapeutyczne i krople sterydowe. Jeśli lekarz stwierdzi obecność zmian martwiczych – niezbędny będzie zabieg ich usunięcia.

 

 

Bibliografia:

1. F. Semeraro, E. Forbice, V. Romano i inni, Neurotrophic keratitis [w:] Ophthalmologica 2014;231 (dostęp: 24.08.2023).
2. P. Thomas, J. Kaliamurthy, Mycotic keratitis: epidemiology, diagnosis and management [w:] Clinical microbiology and infection 2013 Mar;19(3) (dostęp: 24.08.2023).
3. P. Thomas, Fungal infections of the Corneal [w:] Eye – London 2003 Nov;17(8) (dostęp: 24.08.2023).