Jak alkohol wpływa na wzrok?

Alkohol jest powszechnie spożywaną substancją, której działanie na organizm człowieka jest dobrze znane. Większość ludzi zdaje sobie sprawę, że nadmierne spożycie alkoholu może prowadzić do różnych problemów zdrowotnych, ale nie wszyscy wiedzą, że ma on również istotny wpływ na wzrok. W tym artykule omówimy, jak alkohol wpływa na oczy i jakie mogą być tego krótko- i długoterminowe skutki.

Spożywanie alkoholu a krótkoterminowe skutki dla wzroku

Spożywanie alkoholu nawet w niewielkich ilościach może tymczasowo wpływać na wzrok, co jest szczególnie zauważalne w trakcie i tuż po konsumpcji.

Niewyraźne i podwójne widzenie

Jednym z najbardziej powszechnych krótkoterminowych efektów spożycia alkoholu jest niewyraźne widzenie. Alkohol wpływa na zdolność oka do szybkiego dostosowywania się do zmiennych warunków oświetleniowych oraz na koordynację mięśni oczu, co prowadzi do problemów z ostrością widzenia. Dodatkowo, spożycie alkoholu może powodować podwójne widzenie (diplopię), co stanowi szczególne zagrożenie podczas wykonywania czynności wymagających precyzyjnej koordynacji wzrokowo-ruchowej.

Zmniejszona percepcja kontrastu i zaburzenia widzenia barwnego

Alkohol wpływa na zdolność oczu do rozróżniania kontrastu, co oznacza, że osoby po spożyciu alkoholu mogą mieć trudności z oceną różnic w jasności między obiektami. Badania pokazują, że nawet przy niskim poziomie alkoholu we krwi, wynoszącym 0,05 promila, percepcja kontrastu może zostać zmniejszona o 30%. Ponadto, spożycie alkoholu pogarsza zdolność do rozróżniania kolorów.

Rozszerzone źrenice

Alkohol może również tymczasowo wpływać na rozmiar źrenic, powodując ich rozszerzenie. Powiększone źrenice mogą prowadzić do nadwrażliwości na światło i trudności w adaptacji wzroku do ciemności. Zjawisko to jest efektem działania alkoholu na układ nerwowy, który kontroluje funkcję źrenic.

Suchość oczu

Spożywanie alkoholu może przyczyniać się do wystąpienia suchości oczu, co objawia się uczuciem piasku pod powiekami, pieczeniem i zaczerwienieniem oczu. U kobiet ryzyko wystąpienia tego schorzenia po spożyciu alkoholu jest wyższe niż u mężczyzn. Ponadto, alkohol może powodować mimowolne drganie powiek, znane jako miokimie, co jest często zauważalne po spożyciu większych ilości alkoholu.

Oczopląs

Alkohol wpływa na kontrolę ruchu gałek ocznych, co może prowadzić do wystąpienia oczopląsu — mimowolnych, rytmicznych ruchów oczu. Jest to jedno z zaburzeń, które policja wykorzystuje podczas prostych testów trzeźwości w celu ustalenia, czy osoba prowadząca pojazd jest pod wpływem alkoholu. Zaburzenia te mogą powodować trudności w śledzeniu obiektów.

Pogorszenie widzenia w nocy

Spożycie alkoholu może znacząco pogorszyć widzenie w warunkach słabego oświetlenia. Osoby po spożyciu alkoholu mogą doświadczać efektu halo, rozbłysków światła oraz wydłużonego czasu adaptacji do ciemności po oświetleniu jasnym światłem.

Spożywanie alkoholu a długoterminowe skutki dla wzroku

Regularne i długotrwałe spożywanie alkoholu może prowadzić do poważnych problemów ze wzrokiem, które mogą być trudne do odwrócenia.

Ryzyko rozwoju zaćmy

Badania wykazują, że długotrwałe spożywanie alkoholu zwiększa ryzyko wystąpienia zaćmy, szczególnie u osób, które regularnie piją więcej niż dwa drinki dziennie. Zaćma, charakteryzująca się zmętnieniem soczewki oka, prowadzi do stopniowej utraty wzroku i może wymagać interwencji chirurgicznej. Chociaż umiarkowane picie alkoholu może mieć działanie ochronne przed zaćmą, nadmierne spożycie wyraźnie zwiększa ryzyko jej rozwoju.

Zwyrodnienie plamki żółtej

Alkohol może również przyspieszać rozwój zwyrodnienia plamki żółtej związanego z wiekiem (AMD), zwłaszcza w zaawansowanej formie zaniku geograficznego. AMD jest jedną z głównych przyczyn utraty wzroku u osób starszych i charakteryzuje się degeneracją centralnej części siatkówki, co prowadzi do poważnych zaburzeń widzenia.

Neuropatia nerwu wzrokowego

Długotrwałe i nadmierne spożywanie alkoholu może prowadzić do neuropatii nerwu wzrokowego, czyli jego uszkodzenia. Może mieć ona charakter toksyczny, wywołany bezpośrednim działaniem alkoholu, lub związana być z niedoborami witamin, które są częste u osób nadużywających alkoholu. Objawy obejmują utratę ostrości wzroku, problemy z widzeniem kolorów oraz zmiany w reakcji źrenic na światło. Neuropatia nerwu wzrokowego jest schorzeniem, które może prowadzić do trwałej utraty wzroku, jeśli nie zostanie wcześnie zdiagnozowana i leczona.

Choroby wątroby a oczy

Długotrwałe spożycie alkoholu może prowadzić do uszkodzenia wątroby, co z kolei może wpływać na oczy. Jednym z objawów chorób wątroby, takich jak marskość, jest żółtaczka, czyli zażółcenie białek oczu - twardówek. Jest to efekt nagromadzenia bilirubiny w organizmie, co wskazuje na poważne problemy zdrowotne wymagające natychmiastowej interwencji medycznej.

Migreny wywołane alkoholem

Spożycie alkoholu, szczególnie czerwonego wina, może być czynnikiem wywołującym migreny. Migreny te mogą być szczególnie uciążliwe, gdyż często towarzyszą im zaburzenia wzroku, takie jak aura, niewyraźne widzenie czy nadwrażliwość na światło. Osoby podatne na migreny powinny ograniczyć spożycie alkoholu, aby zminimalizować ryzyko ich wystąpienia.

Jak unikać negatywnego wpływu alkoholu na wzrok?

Umiarkowane spożycie alkoholu
Najlepszym sposobem na uniknięcie negatywnego wpływu alkoholu na wzrok jest ograniczenie jego spożycia. Zgodnie z zaleceniami Narodowego Instytutu ds. Nadużywania Alkoholu i Alkoholizmu, umiarkowane picie oznacza spożywanie maksymalnie dwóch drinków dziennie dla mężczyzn i jednego drinka dziennie dla kobiet.

Regularne badania wzroku
Osoby, które spożywają alkohol regularnie, powinny systematycznie poddawać się badaniom wzroku. Wczesne wykrycie problemów ze wzrokiem może pomóc w zapobieganiu trwałym uszkodzeniom oraz wprowadzeniu odpowiedniego leczenia.

Zdrowy styl życia
Połączenie zdrowej diety, regularnej aktywności fizycznej oraz unikania używek, takich jak alkohol i papierosy, może znacznie zmniejszyć ryzyko wystąpienia chorób oczu. Warto także pamiętać o odpowiednim nawodnieniu organizmu, co może pomóc w zapobieganiu suchości oczu.

Pozytywny wpływ alkoholu na oczy

Alkohol w umiarkowanych ilościach może mieć pewne korzyści dla zdrowia oczu, choć są one ograniczone i nie dotyczą wszystkich. Umiarkowane spożycie alkoholu, zwłaszcza czerwonego wina, które zawiera przeciwutleniacze, może mieć działanie ochronne przed niektórymi schorzeniami oczu, takimi jak zaćma. Przeciwutleniacze pomagają w walce z wolnymi rodnikami, które mogą uszkadzać komórki oka.

Jednak korzyści te są widoczne tylko przy bardzo umiarkowanym spożyciu. Nadmierne picie alkoholu niesie ze sobą znacznie większe ryzyko poważnych problemów zdrowotnych, zarówno bezpośrednio związanych z narządem wzroku, jak i chorób wątroby, czy nadciśnienia, które mogą wpływać pośrednio na oczy.

 

Bibliografia:

1. Karimi S, Arabi A, Shahraki T. Alcohol and the Eye. J Ophthalmic Vis Res. 2021;16(2):260-270. Published 2021 Apr 29. doi:10.18502/jovr.v16i2.9089
2. https://www.ophthalmology24.com/alcohol-and-eye-health#viewer-8b0ro
3. https://www.allaboutvision.com/eye-care/eye-health/how-alcohol-affects-vision/
4. https://insighteye.com.au/alcohol-eyes-vision-effects/
5. https://www.medicalnewstoday.com/articles/alcohol-eyes